Қарақалпақ Әдебияты

2022-04-19 12:44:11 ҲАЯЛЫҢ КИМ, БИЛИП АЛЫҢ БИРАДАР

Айып тағып қылмас бурын гүнәкар,
Сөзиң ақыл тәрезиңе тартып ал,
Жоқ кеўилим, демей "оған" қырқ та,
Ҳаялың ким, билип алың бирадар.

Сабыр қылған барыңа да, жоғыңа,
Үнсиз көнген, ашыңа да, тоғыңа,
Ҳәр күн сени, қарап күткен жолыңа,
Ҳаял, тән мәҳремиң "қырық жаны бар".

Дым мазалы артық көрген жаныңнан,
Жаратылған тамырдағы қаныңнан,
"Ерим- пирим" дейип саған табынған,
Ҳаял, әзиз перзентлериң Анасы.

Жулдызыңа сәйкес келген жулдызы,
Қәйин ата - енеңиздиң қундызы,
Саған жәбир бермесе де, жақпаған,
Ҳаял, қәйин журтың еркетай қызы.

Миннет қылмай, ақ жуўып, ақ тараған,
Ерте турып, ас- суўына қараған,
Туўған перзентлерден жақын санаған,
Ҳаял, Ата- Анаңыздың келини.

Жүргениңде таўсылмай бир шабысың,
Шүберекке түйген ары- намысын,
Қолыңа әкелип салған табысын,
Ҳаял, ийман жүзли тақыўадарың.

Перзентлерге берип меҳир гиясын,
Өз қолына алған ҳәм тәрбиясын,
Жетилдирген ақыл, сана, зиясын,
Ҳаял, зүрядларың тәрбияшысы.

Нени жақсы, нени жаман көресең,
Тағамның қай түрин сүйип ишесең,
Таяр қылған дәрҳал нени күсесең,
Ҳаял аспазыңдур, ҳаял ғамхоршың.

Сен билмейсең не бар, не жоқ үйиңде,
Билдирместен саған ҳасла жүйинде,
Жоқтан жонып жүрген шадлы күйинде,
Ҳаял ғәзийнешиң, ҳәм үй бийкеси.

Шаңарақта еки арыстың бири,
Қорғайтуғын үйиңизди ҳәр күни,
Қоллап турған Бибипатмадай пири,
Ҳаял, сениң бир өмирлик жолдасың.

Автор Ақшолпан Аманияз 19.04.2022 жыл Адкрыць / каментаваць

2022-04-17 06:13:13 Жаўын

Автор Аитжанов Мухамметдин Қара Сөз П/Р

@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-15 18:02:28 ШАҚЫРЫҚ

Басла мени, алға алтын әрманым!
Сеннен басқа ерер ерим қалмады,
Өзлеринше "жулдыз" болған жигитлер,
Я өзлерин, яки мени алдады.

Маған ере алмады, ердиң ерлери,
Я ермеди, я итибар бермеди.
Мәпке көшкен мыйықыдай жигитлер,
Қайда кетти көкиректеги шерлериң?...

Қайда кетти, балалықтың бирлиги,
Ҳәм қус киби ушқанымыз дүрлигип.
Ара-тура алмаймыз ба бас қосып,
Сум дүньяны қуўа бермей сүрнигип.

Жеткермейди жуўҳа дүнья қурығыр,
Билмеймиз биз жолдың усы бурыўын.
Сизлер менен мақсет жолым бир болып,
Бөлек болды қатардағы турыўым.

Бөлек болды, даўысым да, дәртим де,
"Бөлекпен"-деп,ҳалласлайды ҳәрким де,
Бул дүньяның ең қызықлы таманы,
Өзге қәлем услатқаны ҳәркимге.

Сонлықтан да ерик берип әрманға,
Барымызша шабысайық арманға.
Бизлердики жоқ жеринен қус аўлаў,
Келмейтуғын қара күш я пәрманға.

Ўақыт зуўлар,бөлингенди бөри жеп,
Бул өмирдиң есик пенен төри көп.
Қайғысызды қара суўға семиртип,
Суў тартқыштай жуқармай ма шери көп?

Бүлбил қусты бийҳуўыш етип бир тыма,
Ылайықлап Әжинияздың журтына,
Сайрап-сайрап бермеймиз бе жигитлер?
Сыймайтуғын етип елдиң турқына!

Автор ТЕҢЕЛБАЙ СӘРСЕНБАЕВ

@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-14 13:49:28 Бахытлы бол

Сулыўлықты алдың жаным қайлардан?
Гөззал едиң барлық жулдыз-айлардан,
Өзге менен қол усласып кетсең де,
Шықпайсаң-аў сыра кеўил, ойлардан.

Ашық жүрек жолларыңа зар енди,
Сен болмасаң бул дүнья да тар енди
Қәстерлеген сол бир тунғыш мухаббат
Екеўмиздиң арамызда жан берди.

Бирге өткен салқын айлы ақшамлар,
Елеслетер сениң қара көзиңди.
Мухаббаттың жалғанына алданып,
Кешир жаным, умытыппан өзимди.

Сүўрет болар қыйын күнде жубаныш,
Сен қайдасаң, арамыз да дым алыс
Бахытлы бол, сүйген ярым өмирде
Соның өзи маған үлкен қуўаныш.

Автор Бекберген Әдилбаев

Дерек: @QRJas_doretiwshiler

@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-13 13:13:28 Жақсы, жаман еркек хəм ҳаяллар

Жақсы еркек сыйлайды ата-анасын,
Ал жаманы көрсетпес сирә қарасын.
Жақсы ҳаял ериниң қойса ҳүрметин
Ал жаманы бузар туўысқан арасын.

Жақсы еркек жүрер бәрҳа үйим деп,
Жаманы қыйсық басар, қәдеми шеп.
Жақсы ҳаяллар ерин баплап, сазласа
Ал жаманы нама табар, жанын жеп.

Жақсы еркек бала-шағаны ойлайды,
Жаманы күнде арақ ишип тойлайды.
Жақсы ҳаял барын кийер шүкир деп
Ал жаманы кийимге ҳеш тоймайды.

Жақсы еркек туўры жолдан жүреди,
Жаманы ҳаялының үстинен күледи.
Жақсы ҳаял ғыйбаттан болар алыста
Ал жаманы өсекке көп қулақ түреди.

Жақсы еркек үйге тасыйды таўғанын,
Жаманы абырой билер пул саўғанын.
Жақсы ҳаял хызметтен ҳеш қашпайды
Ал жаманы миллет етер нан жаўғанын.

Жақсы еркек гүнадан қорқып қашады
Ал жаманы шайтанға қушағын ашады.
Жақсы ҳаял - отырар барын үнемлеп
Ал жаманы ериниң дүньясын шашады.

Жақсы еркек ҳаялын бəрҳа сыйлайды,
Ал жаманы урыс шығарып қыйнайды.
Жақсы ҳаял - сабыр қылар бундай да
Ал жаманы көзиниң жасын тыймайды.

Жақсы еркек Аллаҳты көп зикир етеди,
Ал жаманы шайтан жолынан кетеди.
Жақсы ҳаял басына көтерер қостарын
Ал жаманы ериниң тап түбине жетеди.


Автор Сағынбай Қурбанов
Хожели районы
24.09.2020-жыл

@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-12 15:08:01 Бәхәрий елеслер⚘

Биз куткен жамғырлар мәусими...

Тырналар қайтыпты! Тырналар...
Аспанда тырналар дизгини,
Қара, басланыпты әзийзим,
Биз куткен жамғырлар мәусими.

Әне:
Костюмы бир қыздың ийнинде,
Кулип қояр жигит көйлекшең,
Сыбырлап қояды хәм әсте:
"Суйиклим, сен маған керексең..."

Айландым ҚМУдың бағларын,
Алдын көп жургенбиз сен менен...
Мен кеттим. Сен кеттиң. Қызығы,
Биз еккен тереклер гуллеген.

Қалмадың, тоқтатып қалмадым,
Айыплап уйрендим тәғдирди,
Мен саған уқсаттым әзийзим,
Бул кунги өткинши жамғырды.

Журиппен мен сени ойламай,
Сенде умытқансаң исмимди.
Сен жоқсаң. Мен жоқпан. Басланар,
Биз куткен жамғырлар мәусими...

Автор Сарбиназ Айтмуратова
Апрел. 2020жыл.

@sen_haqqinda
@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-10 16:05:16 Апрель

Апрель аспаны –
қара тымырық,
Бултлардың қудайы берген мәҳәл.
Қапласа әтирапты жым-жыртлық,
Бир жерде бекинип отырар бәҳәр.

Жамғырлар жаўар,
жаўар жамғырлар,
ызғарланады жердиң етеги.
Ләмгершилик.
Aспан жаңғырар
барлықты оятып жер-көктеги.

Нырққа сыймаған нөсер «тамшылап»
сәўирдиң сыйқына келтирер нуқсан.
Аспанның қоңыр дәрти қан жылап
төккен көз жасы –
бул абылайсаң.

Жумсақ минезине қарсы көклемниң
(Абылайсаң бийгана бәҳәрге!)
Ғубарын шайып гүнәкәр әлемниң
қуйып жаўар жылда бир мәрте.

Қуў көйлегин мәшәўлар күншуўаққа
бир жерде бекинип отырған бәҳәр.
Абылайсан шегинген соң аўлаққа
Апрель ҳөл аспанын сыпырар...

Автор Атағулла Сатбаев

@atagulla_satbaev
@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-09 17:27:44 Мениң конституциям

Журт айтқандай бахтымыздың нызамы,
Еркинликтиң, әдилликтиң нышаны,
Кәмилликке бағдарлайды инсанды,
Мениң конституциям!

Үстин қояр бәрҳа мәпин халықтың,
Инсан ҳуқықларын қорғай алыпты,
Жас әўладты туўры жолға салыпты,
Мениң конституциям!

Билим алыў ушын туўдырар имкан,
Шайырлар кеўлине бағышлар илҳам,
Жегизер турмыстан тек те ҳадал нан,
Мениң конституциям!

Миллийликке суўғарылған ҳәр бабы,
Елдиң жырын жырлап, арын арлады,
Жүрек сөзимизди келер арнағым:
Мениң конституциям!

Автор Бахытлы Сарыбаев

@BaxitliSaribaev
@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-09 14:45:35 ҚАРАҚАЛПАҚЛАРДА ДА БАС НЫЗАМ БАР.

(9-Апрель Қарақалпақстан Республикасы конституциясы күнине)

"Уллы үмит қағаз" алған Маманым
соннан берли өтти талай заманың.
Артта қалды енди барлық жаманың
Қарақалпақларда да бас нызам бар.

Бундай халық жоқ дегенлер тән алды
еркин миллет, еркин халық саналды.
Сездик көксимизге тийген самалды
Қарақалпақларда да бас нызам бар.

Жоғалыуға себеп болар қәтерден
хәй Қудайым, сақла бәле-мәтерден.
Аллаярдай бабам Стан әперген
Қарақалпақларда да бас нызам бар.

Ата-бабалардың болған әрманы
бул бас нызам миллетимиз дәрманы.
Хәр бир бөлим, бапларында бар мәни
Қарақалпақларда да бас нызам бар.

Ерназардың руухы шад болғандур
көрип Бердағымның кеули толғандур.
Кепилине алған болғай Аллам бир
Қарақалпақларда да бас нызам бар.

Автор Жанполат Кәрим 06.03.2021.

@ADEBIYAT_QR Адкрыць / каментаваць

2022-04-09 09:17:21 2022-жыл, 9-апрельде Қарақалпақстан Республикасы Конституциясы қабыл етилгенине 29 жыл толды.

Тийкарғы Нызамым Конституциям


Сөзи инсан ҳуқықынан басланған,
Мәмлекет болып қәдем тасланған,
Елдиң суверенитетин тән алған,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Аллаяр бабаның берген Станын,
Ата жолын, ел тарийхын қорғадың,
Бүгин бири кем отызға толған күн,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Ҳәзир ҳәм келешек әўлад жолында,
Халқымның тәғдири сениң қолыңда,
Әдилликке садықлық ураныңда,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Демократия, жақсы идея,
Бирлескен миллетлер бәри бир уя,
Ашықлық, ҳақыйқат болар жәрия,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Парахатшылықты бас байрақ билген,
Халықтың ерк-ықрарын билдирген,
Мәмлекетти оған жуўапкер еткен,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Сиясатты үйлесимли жүргизген,
Аймаққа өзгермес шегара дүзген,
Мәселени өзи шешеди деген,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Миллет тилин мәмлекет тили деп,
Ел дәстүрин, үрп-әдетин ҳүрметлеп,
Бердиң журттың нышанларын белгилеп,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Байрағым желбиреп, гимним жаңлады,
Гербим белгиленген орнын таңлады,
Сен арқалы ел еллигин аңлады,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Халық ҳәкимият дереги болды,
Өзи не тилесе кереги болды,
Пикир көп түрине аштың сен жолды,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Қорғайсаң ар-намыс, қәдир-қымбатты,
Пуқаралық мәмлекет қурмақты,
Ел мәпин гөзлеўде орның салмақлы,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Кимликке қарамай болар сыйласық,
Тең ҳуқықлы халық ара қатнасық,
Мақсет халық ушын турмыс мүнәсип,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Беккемленген жеке қол қатылмаслық,
Биреўден екинши үстем турмаслық,
Жуўап берер кимдур ислесе қаслық.
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Пуқаралар өзин-өзи басқарар,
Биреў саған шек қойыўға жасқанар,
Саған тийкарланған көп нызамлар бар,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Мәмлекет араласпас ерикке,
Қосылсаң есапсыз, ашық бирикпе,
Зыян тийгизбесең болды бирликке,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Шаңарақлар жәмийеттиң тийкары,
Ер-ҳаялдың ҳуқықлары тең тағы,
Ҳәр жақлама балалардың қорғаны.
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Ашық-айдын елде ғалаба хабар,
Адам не қәлесе керегин алар,
Сен бар жерде елде келешек болар,
Тийкарғы Нызамым Конституциям.

Автор Алпысбай ИБАДУЛЛАЕВ,
09.04.2022-жыл, 0:32 Адкрыць / каментаваць