Лёгкая Мова

2022-08-01 14:03:12 ЖНІ́ВЕНЬ (žnivień)
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Восьмы месяц года, апошні летні месяц.
⠀
Быў канец жніўня — час, калі сьпяшаліся на вучобу студэнты, вярталіся ўдзельнікі шматлікіх экскурсій, людзі, якія адпачывалі на курортах. (Даніленка).
#словы_Ж Адкрыць / каментаваць

2022-07-31 17:40:31 СТЫРНÓ (styrno)
(назоўнік, ніякі род)

1. Руль.

Камбайн папыхвае дымком,
Здаецца — люльку курыць.
Сядзіць Аўдуля за стырном,
Пад сонцам вочы жмурыць. (Калачынскі).

2. Пераноснае значэньне; чаго або якое. кніжны стыль: тое, пры дапамозе чаго кіруюць чым-н.

Наша партыя .. разьбіла і скінула ўладу капітала ў Расіі і ўзяла дзяржаўнае стырно ў свае рукі. (Колас).
#словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-07-27 22:09:55 Гэтаксама перакладаецца як "отверженный, пренебрежённый".

ЗАНЯДБÁНЫ (zaniadbany)
(прыметнік мужчынскі род)

1. Пакінуты без дагляду.

У занядбаным палісадніку, над пажоўклым быльлём леташніх вяргінь, ціха шапацела кучаравая рабіна. (Стаховіч).

2. Такі, якому не ўдзялялася належная ўвага.

Яшчэ ня так даўно апавяданьне ў нас лічылася занядбаным жанрам. (Бугаёў).

3. Такі, аб якім ня дбаюць; бедны.

Паэт гаварыў ад імя занядбанай, прыгнечанай вёскі. Жыцьцё, побыт гэтай вёскі ён ведаў, як ніхто. (Навуменка).
#словы_З Адкрыць / каментаваць

2022-07-19 21:01:36 САМЛÉЦЬ (samleć)
(дзеяслоў, закончанае трываньне)

1. Страціць прытомнасьць.

Галіна Адамаўна самлела, у яе здарыўся сардэчны прыступ. (Шамякін).

2. Анямець ад нечаканага страху, зьдзіўленьня і пад.

Зірнуў я і аж самлеў — за авечкамі з ашчэранай пашчай здаравенны рыжы воўк бяжыць. (Ляўданскі).
Паварушыліся [хлопцы] — і зараз жа храснуў леташні сухі чаротнік. Самлелі хлопцы, затаілі дыханьне, прыслухаліся — нічога. (Маўр).

3. Здранцьвець, страціць адчувальнасьць.

Доўга Міхалка пісаў. Самлела, моцна зайшлася ў яго рука. (Лужанін).

4. Зьнясілець ад стомленасьці, сьпёкі і інш.

Дзед адцягвае Лазара ад мяшка, і рукі ў Лазара дрыжаць мацней, вось-вось самлеюць пальцы і пусьцяць мяшок. (Галавач).
[Гарпіна:] Ой, не, адпачнём пакуль у садзе, а то я так самлела ў сьпякоце, што хоць у бочку з вадой лезь... (Губарэвіч).
#словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-07-14 08:08:18 МІТРЭ́НГА (mitrenha)
(назоўнік, жаночы роды)

Размоўнае слова: трывога, неспакой, сумятня, разлад.

Там, на суседзкім агародзе, перапалох, мітрэнга. – Анютка, галубка! Пакліч свайго Васіля, няхай бярэ пілу і сякеру і хутчэй бяжыць сюды!.. – на ўсю сядзібу лямантуе баба Алімпа. (Васілевіч).
[Грасыльда:] Заснуць я, сын, тады не магла. Такая мітрэнга ў вёсцы.. [Бацьку] у штаб да Міхала цягалі, на калені ставілі, аўтамат чорны да грудзей прыстаўлялі. (Пташнікаў).
Мітрэнга цэлая ўзьнялася пасьля слоў чарнявага.. Усе паўставалі, хто сядзеў. Ігнась паспрабаваў загаманіць, але яго не слухалі. Гаварылі ўсе. (Мурашка).
#словы_М Адкрыць / каментаваць

2022-07-08 23:09:01 СТАРЧАКÓМ (starčakom)
(прыслоўе)

1. Стаўма, вэртыкальна, старчма.

Падняўшы гарачы прэнт.. і трымаючы яго старчаком, як сьвечку, каваль падышоў бліжэй да хлапца. (Кулакоўскі).

2. Тарчма (пра валасы, шчаціну і пад.).

Валасы стаяць старчаком, як іголкі ў вожыка, мне іх ніколі не ўдавалася прычасаць. (Навуменка).
#словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-07-05 23:45:16 АБЦА́С (abcas)
(назоўнік | мужчынскі род)
⠀
Цьвёрдая набойка на падэшве абутку пад пятой; каблук.
⠀
Алёша стукнуў абцасам аб падлогу, каб бот палез, падцягнуў халявы, выпрастаўся і спакойна пацьвердзіў: «Сказаў не пайду — не пайду!» (Шамякін).
⠀
Быць у кагосьці / трымаць кагосьці пад абцасам — быць, трымаць у падпарадкаваньні.
#словы_А Адкрыць / каментаваць

2022-07-02 20:08:08 УСЛÓН (usłon)
(назоўнік, мужчынскі род)

Пераносная лаўка на ножках у сялянскай хаце.

Табурэтак на ўсіх не хапае і прыходзіцца ўнесьці зь сяней доўгі ўслон. (Навуменка).
Малым прысьніўся дзіўны сон,
Што нехта, у шынялі паходным,
Прыйшоў, як бацька, сеў на ўслон
І стаў пытаць пра ўсё лагодна. (Танк).
#словы_У Адкрыць / каментаваць

2022-07-01 19:36:48 МУДРАГÉЛІСТЫ (mudrahielisty)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Цяжкі, для разуменьня, выкананьня; складаны.

Косьцік ужо ведаў, што настаўнік любіць гадаваць мудрагелістыя пытаньні. (Александровіч).

2. Замыславаты, вычварны.

Хлопцы заўважылі там [у мяшку] тоўсты пэндзаль, нейкія гумавыя валікі з мудрагелістымі ўзорамі, выразанымі на іх. (Нядзьведскі).
Сівы мох густа абляпіў ствалы дрэў, мудрагелістымі карункамі зьвісае з галін. (Кандрусевіч).
#словы_М Адкрыць / каментаваць

2022-07-01 14:04:29 ЛІ́ПЕНЬ (lipień)
(назоўнік мужчынскі род)
⠀
Сёмы месяц каляндарнага года.
⠀
Сябры, падзяліцеся, як праходзіць вашае лета?
#словы_Л Адкрыць / каментаваць