Лёгкая Мова

2022-07-01 19:36:48 МУДРАГÉЛІСТЫ (mudrahielisty)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Цяжкі, для разуменьня, выкананьня; складаны.

Косьцік ужо ведаў, што настаўнік любіць гадаваць мудрагелістыя пытаньні. (Александровіч).

2. Замыславаты, вычварны.

Хлопцы заўважылі там [у мяшку] тоўсты пэндзаль, нейкія гумавыя валікі з мудрагелістымі ўзорамі, выразанымі на іх. (Нядзьведскі).
Сівы мох густа абляпіў ствалы дрэў, мудрагелістымі карункамі зьвісае з галін. (Кандрусевіч).
#словы_М Адкрыць / каментаваць

2022-07-01 14:04:29 ЛІ́ПЕНЬ (lipień)
(назоўнік мужчынскі род)
⠀
Сёмы месяц каляндарнага года.
⠀
Сябры, падзяліцеся, як праходзіць вашае лета?
#словы_Л Адкрыць / каментаваць

2022-06-28 20:06:00 НАБАКÍР (nabakir)
(прыслоўе)

Ссунуўшы, ссунуўшыся па адзін бок, на вуха (аб манеры насіць галаўны ўбор).

Напяваючы песьню, насунуўшы шапку набакір, вяртаўся Ясь дамоў. (С. Александровіч).
Сьцяпанаў быў у новенькай гімнасьцёрцы, галіфэ, у зухавата ссунутай набакір фуражцы. (Алешка).
#словы_Н Адкрыць / каментаваць

2022-06-22 20:27:49 ЦЫБÁТЫ (cybaty)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Высокі і тонкі, звычайна даўганогі.

Мірон быў худы, цыбаты дзяцюк. (Маўр).
Конь быў нізкарослы, грывасты, коньнік здаваўся залішне цыбаты, і ногі яго як не валачыліся па зямлі. (Лупсякоў).
Ззаду каля ласіхі мітусілася цыбатае ласянё. (Федасеенка).

2. Доўгі і тонкі, з падоўжанай часткаю ад ступні да калена (пра ногі).

Празвалі .. [Шайку] некалі чапляй за цыбатыя ногі, такія спрытныя і такія лёгкія, што яна і сапраўды, як чапля, прабіралася па любой дрыгве. (Лынькоў).
[Міхалючок] закруціўся па хаце, як падлетак, заскакаў на сваіх цыбатых нагах. (Чорны).
#словы_Ц Адкрыць / каментаваць

2022-06-21 14:54:40 КІШЭНЯ/КІШЭНЬ (kišenia/kišeń)
(назоўнік, жаночы род)

1. Частка адзеньня (штаноў, паліто, пінжака) у форме прышытага або ўшытага мяшочка для дробных рэчаў і грошай.

Кавалёва задумалася, дастала з кішэні паліто некалькі зярняты грэчкі і, разглядаючы, перагортвала іх на далоні. (Дуброўскі).

2. Пераноснае значэньне, размоўнае слова: дабрабыт, багацьце, грошы.

Буш быў сам ня свой: яго кішэні пагражала сур'ёзная небясьпека. (Маўр).

3. Асобнае аддзяленьне ў партфэлі, чамадане і пад.

4. Спэцыяльны тэрмін: пра паглыбленьне, выемку ў чым-н.

Кішэнь раны.
Кішэнь тоўстай кішкі.
#словы_К Адкрыць / каментаваць

2022-06-19 18:39:49 ГМАХ (gmach)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. Вялікі вышынны будынак.

Я ў сталіцы ізноў сярод гмахаў-дамоў, што зьдзіўляюць красоюй небывалаю. (Журба).
Высокі клён, але і ён — па пояс дому-гмаху. (Макаль).

2. Пераноснае значэньне: увогуле пра што-н. вялікае, велічнае.

Грамада — вялікі гмах: адзін ляжа, сто ідзе,
А хто ж роўны грамадзе?! (Купала).
Дуб і сосны — векавыя гмахі, не баяцца бур і навальніц. (Пысін).
#словы_Г Адкрыць / каментаваць

2022-06-17 17:36:02 БУРБАЛКА (burbałka)
(назоўнік, жаночы род)

Паветраны шарык у вадзе або іншай вадкасьці.

Дарожка, буйных сьветлых бурбалак, якая зьявілася на паверхні, сьведчыла, што на гэты раз бабёр паплыў пад вадою на сярэдзіну ракі. (В. Вольскі).
Буйны, як боб, град назойліва барабаніў па аканіцах, падымаў бурбалкі ў перапоўненым вадою раўчуку, што перасякаў двор. (Бажко).
#словы_Б Адкрыць / каментаваць

2022-06-16 22:50:05 ФІЛІЖÁНКА (filižanka)
(назоўнік, жаночы род)

Ён трымаў філіжанку доўгімі пальцамі і больш нюхаў, чым
піў, і ноздры ягоныя трапяталіся ад асалоды, як у Адама ля забароненага дрэва. (Караткевіч).
#словы_Ф Адкрыць / каментаваць

2022-06-15 22:03:05 БАДЗЯЦЦА (badziacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. У пошуках чаго-н. весьці вандроўнае, бяз пэўнага занятку і прыстанішча жыцьцё.

Можна сабе ўявіць, якое шчасьце мець свой кут і ня мець вечнае патрэбы бадзяцца па сьвеце, каб зарабляць хлеб у чужых людзей! (Чорны).
Два гады бадзяўся Тодар па маёнтках, бяздомнік, безьзямельнік. (Чарнышэвіч).

2. Марна траціць час, сланяючыся бяз справы.

Сын трымаўся адзін, нудзеў, бадзяўся з кута ў кут і да ўсяго быў халодны і абыякавы. (Чорны).

3. Бязмэтна блукаць дзе-н.

Я прыйшоў у лес без якой там пэўнай мэты ці пільнае патрэбы. Проста бадзяўся па аглухлых палянах, дыхаў сыраватым паветрам. (Ігнаценка).
Ігнат бадзяўся то па агародзе, то па вуліцы, не знаходзячы месца. (Мележ).
#словы_Б Адкрыць / каментаваць

2022-06-14 20:12:26 Тры рудыя хлопчыкі і такая ж рудая дзяўчынка шукаюць новы дом! Малечам 1,5 месяцы, і яны чакаюць Вашага званку! +375291922812 Жанна Аляксандраўна Адкрыць / каментаваць

2022-06-08 21:03:47 Адкрыць / каментаваць

2022-06-08 18:22:36 БАГО́ЎКА (bahoŭka)
(назоўнік, жаночы род)
⠀
Тое, што і божая кароўка.
⠀
Багоўка у тваёй далоні, як кропля цёплая крыві. (Караткевіч).
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-06-07 22:01:39 СТРЫÉЧНЫ (stryječny)
(прыметнік, мужчынскі род)

Які знаходзіцца ў сваяцтве па дзеду ці бабцы зь дзецьмі іх сыноў або дочак

За Ганьку заступаюцца стрыечныя сёстры: — А вам [дзеду] там цесна, лежачы на печы? Абы чапляцца да дзіцяці. (Васілевіч).
#словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-06-04 17:40:48 А памятаеце гэтую цудоўную байку Кандрата Крапівы?

ДЗЕД I БАБА

Ехаў Дзедка на кірмаш,
3 ім на возе — Баба.
Конік з выгляду — дарма,
Ды цягнуў ён слаба:

Меў не болей двух гадоў,
Як суседзі кажуць.
Баба ж тая — сем пудоў,
Сама меней, важыць.

Пад узгорак або ў гразь —
Конь насілу возьме.
Стала Баба памагаць...
Седзячы на возе.

Што ж, каню другі гадок,
Дык яна — за білы
Ды нагамі ў перадок
Пхне, як мае сілы.

— Кінь, дурная, бо зганю! —
Дзед тут Бабе кажа.—
Ты паможаш так каню,
Як хваробе кашаль.

— Ах ты, ёлупень стары! —
Баба Дзеда лае.—
Стой жа тут, хоць ты згары!
Мне бяда малая.

Потым — гоп яна з калёс,
Села ля дарогі,
А каня як чорт панёс,—
Дзе ўзяліся й ногі!

Ва ўстановах часам ёсць
Вось такія ж «бабы»:
Здэцца, й робяць яны штось,
Але справы — слабы.

Ды такая не ўцячэ!
Скажам ёй нарэшце:
— Мо без вас было б лягчэй?
Паспрабуйце злезці! Адкрыць / каментаваць

2022-06-02 21:49:59 Як вам такі беларускі народны адказ расейскаму "выше головы не прыгнешь"?

Знайшлі ў словазборы Вушаччыны Р. Барадуліна Адкрыць / каментаваць

2022-06-02 20:02:59 ЖВІР (žvir)
(назоўнік, мужчынскі род)

Рыхлая буйнаабломкавая асадкавая парода, складзеная з абгладжаных абломкаў горных парод і мінэралаў памерам 1-10 мм.

Плюхала і спакойна цякла рэчка, сіняя, халодная. Жаўцела жвірам на плыткіх месцах. (Чорны).
#словы_Ж Адкрыць / каментаваць

2022-06-01 20:22:37 Зь першым днём недалета і міжнародным днём абароны дзяцей, родненькія!

ЧЭ́РВЕНЬ (červień)
(назоўнік, мужчынскі род)
⠀
Шосты месяц каляндарнага года.
#словы_Ч Адкрыць / каментаваць

2022-05-31 22:52:27 БАЦЯ‌Н (bacian)
(назоўнік, мужчынскі род)

Тое, што і бусел.

І толькі рабыя бацяны ўлетку садзіліся на імху і блукалі па ім ды дзюбамі пілі з крыніц ваду, якой так хацелася людзям. (Галавач).
Твае лугі, твае балоты вартуе ўлетку госьць — бацян. (Гурло).
#словы_Б Адкрыць / каментаваць

2022-05-31 12:56:59 Ізноў трошкі разбавім нашую стужачку з коцікамі і іншаю мілатою

ВАНIТАВА́ЦЬ (vanitavać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)
⠀
1. Размоўнае слова: пра стан моташнасьці, рвоты.
⠀
Алеся ванітавала, але ён перамагаў гэта і піў датуль, пакуль пляшка не апусьцела. (Чарнышэвіч).
⠀
2. Пераноснае значэньне: пра пачуцьцё агіды да каго‑, чаго‑н.
⠀
Мяне ванітавала ад яго слоў.
⠀
Назоўнік: ВАНІТЫ.
#словы_В Адкрыць / каментаваць

2022-05-29 21:27:56 БРЫЛЬ (bryl)
(назоўнік, мужчынскі род)

Саламяны капялюш.

Чырвоныя хустачкі дзяўчат мяшаліся з хлапцоўскімі шапкамі розных гатункаў, пачынаючы з гарадзкімі кепкамі і канчаючы самадзельнымі саламянымі брылямі. (Колас).
#словы_Б Адкрыць / каментаваць

2022-05-29 15:56:33 ЖÁЛАСЬЛІВЫ (žałaślivy)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Схільны да жаласьці, спачуваньня; спагадлівы, чульлівы.

[Ліза] засталася такою ж ласкаваю і жаласьліваю, як і была, але ў вонкавым выглядзе яе адбыліся перамены і зусім нечаканыя. (Арабей).

2. Які выклікае жаласьць, спачуваньне; няшчасны.

— Ты не крыўдуеш на мяне, Пеця? — запыталася .. [Люба] і сама зьдзівілася, да чаго голас яе слабы і жаласьлівы. (Асіпенка).
#словы_Ж Адкрыць / каментаваць

2022-05-23 20:55:39 ВАЛÍЗА (valiza)
(назоўнік, жаночы род)

Дарожная скрынка зь векам і ручкаю для рэчаў, багажу пасажыра.

Калі пасажыры, сьпяшаючыся, бягуць да свайго вагона, сумкі, валізкі, торбы ўчаперваюцца ім у рукі і ўпарта іх цягнуць назад. (Разанаў).
#словы_В Адкрыць / каментаваць

2022-05-20 16:59:19 Зрабілі для вас падборку каналаў якія дапамогуць павялічыць слоўнікавы запас ды ўвогуле палепшыць свой моўны ўзровень праз цікавы кантэнт.

https://t.me/lohkaja_mova
Канал для тых, хто хоча палепшыць свой слоўнікавы запас беларускае мовы.

https://t.me/pabielarusku
Добрыя перакладныя жарты і не толькі.

https://t.me/belsquad
Беларускамоўны востраў мемаў і прышпілаў без палітыкі

https://t.me/karcinki
Смешныя карцінкі

https://t.me/sumnyja
Сумныя карцінкі

https://t.me/wir_by
Канал, які папулярызуе беларускую і сусветную культуру: відэа-лекцыі, папулярна-навуковыя артыкулы, тэсты і пазнавальныя гульні.

https://t.me/nezartyby
Годныя жарты на мове

https://t.me/Vuznapatelni
Канал, які распаўсюджвае кантэнт на беларускай

https://t.me/patajemnajabielarus
Цікавыя фотаздымкі з мінулага

https://t.me/belarusian_history
Гісторыя Беларусі ў фота жы цікавых фактах

https://t.me/poshtabel
Паштоўкі ды фотаздымкі з відарысамі Беларусі.

https://t.me/kupinaruzh
Беларускамоўны куточак вялікай банды аматараў кінематографа.

https://t.me/historianinBelarus
https://t.me/historyja
Каналы пра гісторыю Беларусі

https://t.me/horadnia
Горадня, Беларусь, Еўропа і шырокі тэматычны спектр: гісторыя, культура, цікавосткі, актуальнае.

https://t.me/januskevicbooks
Афіцыйны канал выдавецтва Янушкевіч.

https://t.me/belaruskipioner
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура.

https://t.me/bellitra
Чытацкі дзённік.
Пра беларускую і сусветную літаратуру на беларускай мове.

https://t.me/belarus_sacral
У пошуках Беларусі, якую мы згубілі

https://t.me/BY_Urbanism
Урбаністыка ў Беларусі

https://t.me/belbabylon
Беларуская гісторыя ў незвычайных ракурсах

https://t.me/kinakongby
Канал каманды, якая агучвае кіно на беларускую мову і паказвае яго ў  кінатэатрах


https://t.me/belpodcasts
Пра падкасты па-беларуску: звесткі пра іх, навіны пра новыя выпускі

https://t.me/supermova
Канал пра годных беларусаў і годныя падзеі, які натхняюць размаўляць на нашай Супер Мове кожны дзень, усюды і з усімі!

https://t.me/holybelawood
Уся праўда пра беларускае кіно

https://t.me/zoom_liekcyi
Онлайн -zoom - лекцыі для цікаўных

https://t.me/anibel_by
Навінкі анімэ і манга па-беларуску



https://t.me/bel_audiobooks
Усё пра беларускія аўдыякнігі: рэлізы, інтэрв'ю з аўтарамі і выканаўцамі ды іншыя цікавосткі.

https://t.me/kinakipaby
Сховішча фільмаў, серыялаў і мультфільмаў па-беларуску.
Самая поўная калекцыя.

https://t.me/hodnaby
Канал грамадскай кампаніі Годна, якая прысвечана вывучэнню, развіццю і далейшаму фармаванню беларускай нацыянальнай ідэнтычнасці.

https://t.me/BelarusBased
Беларускі філіял based memes

https://t.me/razanau_wir_by
Тэкст Алеся Разанава кожны дзень.
https://t.me/spadczyna
Канал пра гістарычную архітэктурную спадчыну Беларусі і не толькі.

https://t.me/zzianniemovy
Зіхатлівыя крышталікі роднай мовы

https://t.me/mohilki
Чат для аматараў некрапалістыкі і могілкавага турызму

https://t.me/tutejsyja_bel
Гістарычныя артыкулы, мемы і беларускамоўныя відэа.

https://t.me/basio_tank
Творчасць. Хоку. Мова.

https://t.me/scasciejka_tut
Проста для душы

https://t.me/mova_how
Агрэгатар беларускамоўных праэктаў

https://t.me/akhadanovich
Канал Андрэя Хадановіча

https://t.me/halasy_zza_viarby
Аматарскія пераклады вершыкаў, пра якія звычайна не пачуць, калі ня ведаць, дзе шукаць.

https://t.me/zabiziapu
Распаўсюд беларускай мовы праз стварэньне сучаснага кантэнту на жыцьцёвыя тэмы

https://t.me/razmova
"РазМова" - цікавы канал пра мову. Адкрыць / каментаваць

2022-05-20 16:59:19 Вітаем, сябры! Трымайце падборку беларускамоўных каналаў Адкрыць / каментаваць

2022-05-19 19:13:35 КУРАНЯ́ (kurania)
(назоўнік, ніякі род)

Птушаня курыцы.

Куранят увосень лічаць (рас. "цыплят по осени считают").
#словы_К Адкрыць / каментаваць

2022-05-16 23:15:41 АГАЛÓМШАНЫ (ahałomšany)
(прыметнік, мужчынскі род)

Янусь ажно перастаў жаваць, агаломшаны важкасцю мудраслоўя. (Васючэнка).
#словы_А Адкрыць / каментаваць

2022-05-15 17:07:32 КАЎНÉР (kaŭnier)
(назоўнік, мужчынскі род)

Верхняя, часьцей прышыўная частка адзеньня, якая прылягае да шыі.

Шэрае летняе паліто Зараніка стала плямістым, капялюш намок, і з абвіслых палёў сьцякала за каўнер вада. (Хадкевіч).
Каўнер ціснуў горла, замінаў гаварыць. (Мележ).
#словы_К Адкрыць / каментаваць

2022-05-13 20:53:12 Сёньня пятніца 13! Ці верыце Вы ў забабоны/прымхі? Калі так, то ў якія?

А якое слова падабаецца Вам больш? Адкрыць / каментаваць

2022-05-12 17:55:43 ВÉТРАЗЬ (vietraź)
(назоўнік, мужчынскі род)

Паэтычнае слова: парус.

Нахіліўся ветразь, човен хвалі рэжа. (Пушча).
Мірна на тонях, нібыта лілея, ветразь рыбацкі далёка бялее. (Вялюгін).
#словы_В Адкрыць / каментаваць

2022-05-11 14:09:30 ШЧАМЛЁТКА (ščamlotka)
(назоўнік, жаночы род)

Прыстасаваньне для зацісканьня чаго-н.
#словы_Ш Адкрыць / каментаваць