Лёгкая Мова

2022-01-23 17:30:20 Каб зрабіць вашыя вечары сам-насам, тэт-а-тэт ці ў коле блізкіх больш утульнымі, рамантычнымі і натхняльнымі, сумесна з @polymja, праводзім новую разыгранку!

Пераможца атрымае:

Сьвечку на аснове какосавага воску, з драўляным кнотам, араматызатарамі з парфумэрнае сталіцы сьвету — г. Грас, Францыя. Гарыць 45+ гадзін, запакаваная ў падарункавую крафт-скрынку, перавязаная вэльветаваю стужкаю, запалкі ў камплекце.

Адрыўны каляндар-слоўнічак "Лёгкая мова" з новым словам на штодзень. Настольна-насьценны каляндар запакаваны ў прыгожую срабрыстую скрыначку, мае у наборы два магніцікі для прымацаваньня ўпадабаных старонак на лядоўні.

Вынікі разыгранкі будуць падведзеныя ўжо ў чацьвер, 27 студзеня, з дапамогаю сэрвісу @lizaonair!

Умовы для ўдзелу ў нашым Instagram: https://www.instagram.com/p/CZErdwGIIVF/?utm_source=ig_web_copy_link Адкрыць / каментаваць

2022-01-23 00:15:58 ЗАВÉЯ (zavieja)
(назоўнік, жаночы род)

Сьнежная бура; мяцеліца, завіруха.

Зімою суровыя завеі намяталі высокія гурбы сьнегу. (В. Вольскі).
Узьнялася завея, мяцеліца. Застагнаў, закрахтаў хвойнік. Пачаў кружыцца сьнег. (Бядуля).
#словы_З Адкрыць / каментаваць

2022-01-22 16:18:16 КНОТ (knot)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. Спэцыяльная стужка або скручаная ніць, якая служыць для гарэньня ў газавай лямпе, сьвечцы і пад.

Нехта падняўся і падкруціў кнот у лямпе. (Кавалёў).

2. Шнур для перадачы агню на адлегласьць (пры падпальваньні, узрываньні чаго-н.).

«Хлопцы! Трымайцеся моцна, браточкі! Кнот запалілі, паклалі мы ў бочку!..» (Дубоўка).
#словы_К Адкрыць / каментаваць

2022-01-22 13:22:41 А вось і сам тэкст!

Дзьве балбочуць балбатухi і гудуць яны, як мухi, што мычыць цяля каля куля, калі надвор’е каля нуля. А на пралесцы соннай парася пад парасонам ды Піліп да ліпы прыліп, калi пільшчыкі пілавальшчыкі піламі пілавалі, пілавалі ды пільнавалі, пільнавалі ды дапытваліся:

— Мікіта, ці ты то?
— Не я то, мой тата.

— Ці чуў ты, што Юзік скруціўся у гузік?
— Я чуў, што ў Крычава сваё крычава. 
У Клічава сваё клічава.
У Лепеля сваё лепліва. 
У Магілёва сваё імглёва. 

А ў Дзяржынску дзятлы дзюбамі дзяўблі дзеравіну, дзе кныр з кныранятамі і цецеручыха зь цецеручанятамі. А Натальля-пральля распавяла, што чапяла вяла вала, між меж поўз смоўж ды лётала да стаўка ластаўка. А вочы бачылі аднойчы, што сустракала каля Крэва каралева кавалера!

Я нікому ніколі нічога ніякага, а калі што якое — дык што там такое? Але вам распавяду: калі ў хаце госьці, каб не есьці дзесьці штосьці, беларускія дранічкі, ды бурачкі, ды бульбяныя камячкі ў хату прыносьце. Адкрыць / каментаваць

2022-01-21 07:39:40 ПАТЫ́ЛІЦА (patylica)
(назоўнік, жаночы род)

Задняя частка галавы.

[Раман] шпарка хадзіў за плугам і толькі на заваротах выціраў мокры лоб, адсоўваючы на патыліцу шапку. (Колас).
Квяцістая хустачка .. [Зосі] зьехала на плечы, адкрыўшы гладка зачасаныя цёмныя валасы, ваплеценыя ў косы і завязаныя ў вузел на патыліцы. (Хадкевіч).
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-01-20 21:52:27 Адкрыць / каментаваць

2022-01-20 21:51:03 У нашым Інстаграме нас ужо 35 тысяч! Дзякуй кожнаму, родненькія!

https://instagram.com/lohkaja_mova?utm_medium=copy_link Адкрыць / каментаваць

2022-01-20 18:06:09 Дзякуем @tatyana_podrez! Ёсьць, над чым папрацаваць Згодныя, сябры? Адкрыць / каментаваць

2022-01-20 16:20:05 РАЗЫ́НКІ (razynki)
(назоўнік)

Сушаныя ягады вінаграду.

Маці паслала абрус на траве, дастала з воза клунак. У ім хлеб, .. пірог з разынкамі, катлеты, маласольныя агуркі і гладышык з агурочным расолам. (С. Александровіч).
#словы_Р Адкрыць / каментаваць

2022-01-19 19:50:05 ВÉХАЦЬ (viehać)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. Мачалка з рагожы, саломы і пад.

Вазьму шорсткі саламяны вехаць
І каля карыта да знямогі
Буду шараваць парэпаныя ногі. (Вітка).

2. Жмут, жменя (саломы, сена і пад.).

Пад нагамі ў каня было сена; вісела яно вехцямі і на краях жолаба. (Чорны).
#словы_В Адкрыць / каментаваць

2022-01-19 07:25:04 Стол з вы́ламаванымі нагамі.

Ткач тчэ тканіну на хустку Антаніне.

Тры чарты карчавалі карчы, карчавалі, выкарчоўвалі, панакарчоўваліся.

Руды гарбаты Рыгор гроб грыбы граблямі.

Саша па шашы́, смокчучы сушку, шагам шпарка шпарыла.

Трыццаць тры дрывасекі трыццаць тры дрывотні надрывасе́чылі.

Уцякай, цецеручы́ха, зь цецеручаня́тамі.

Ішоў поп каля коп, а капа́ каля папа.

Як дылі́, як дылі́, каб гарэлкі далі, весялей бы былі. Адкрыць / каментаваць

2022-01-19 07:25:01 Дабрыдзень, даражэнькія!

Выбралі для вас жменьку беларускіх хуткамовак. Некаторыя зь іх просьценькія, а зь некаторымі давядзецца павыломваць язык.
Не забываймася пра арфаэпічныя нормы.

Дзе цётчынаму дзядзьку дзецца.

Затпрукаў пан Тпрут-Прукевіч.

Калясо вы́калесілася, жалеза вы́жалезілася, палу́кашак* вы́палукашыкаваўся, агонь вы́агняваўся.
(*Палу́кашак – пляцёная з лазы паўкруглая сьпінка ў возе).

Каму́ па каму́, а каму́ й два камы́.

Лавіў рыбак судака, судзіў судак рыбака: лоўка, рыбак ловіш, судаку сорам робіш.

Лезь, залезь, залезшы, злезь.

Мы відзелі бобра, і нам сказаў бобра, што нам будзе добра.

Нашага панама́ра ніхто не перапанамару́е.

Ня ржы, а жры.

Перапілі, пераелі, пералу́шчылі, перапаролі, перамалолі, ператрушчылі.

Пад вы́варатнямі вавёрка ўе вяроўкі вёртка.

Піліп да ліпы прыліп, да ліпы прыліп Піліп. Адкрыць / каментаваць

2022-01-18 07:36:58 ПІГУ́ЛКА (pigułka)
(назоўнік, жаночы род)

Цьвёрдая лекавая форма; таблетка.
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-01-17 16:00:01 ІСТУ́ЖКА (istužka)
(назоўнік, жаночы род)

1. Палоска каляровае тканіны, якая скарыстоўваецца для ўпрыгожаньня, аблямоўкі і інш. мэт.

Выйшла на пляц.. [Аксеня] – у шаўковых істужках, заплеценых у косы. (Пестрак).

2. Палоска шаўковае тканіны пэўнага колеру і памераў для ордэнскага знака, мэдаля; нашыўка; знак адрозьненьня.

Гарэлі на сонцы чырвоныя істужкі на шапках у партызан. (Шамякін).

3. Доўгая вузкая палоска зь якога-н. матэрыялу, якая служыць для тэхнічных і іншых патрэб.

Некаторы час тэлеграф маўчаў. І вось паплыла белая стужка з кропкамі і працяжнікамі. (Алешка).

4. Пераноснае значэньне; чаго. Тое, што ўецца, цягнецца вузкаю доўгаю паласою.

Вузкая істужка рэек ляжала ўпоперак цераз Пнівадку. (Чорны).
За лугам сіняю істужкаю вілася рэчка. (Пестрак).

5. Рухомае перадатачнае палатно ў некаторых мэханізмах, транспартных прыстасаваньнях.

Пабеглі па бясконцай істужцы транспарцёра ўгору цагліны. (Пасьлядовіч).
#словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-01-16 21:39:05 ПРАЦЬ (prać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

Мыць, б'ючы пранікам (бялізну, палатно).

Андрэй яшчэ здалёку пачуў, як нехта лупіў пранікам пад гарою — на кладках валаськоўцы здаўна пралі бялізну, — але ня думаў, што гэта будзе Тацьцяна. (Чыгрынаў).
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-01-16 16:15:17 СЛО́ІК (słoik)
(назоўнік мужчынскі род)
⠀
Невялікая шкляная або гліняная пасудзіна.
⠀
Слоіка салёных груздоў, купленага на станцыі, хапала.. [Будрысу], з бульбай, на два дні. (Караткевіч).
#словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-01-15 15:54:36 КРУЖЭ́ЛКА (kružełka)
(назоўнік, жаночы род)

Тое, што і грампласьцінка, CD-, DVD-дыск і падобнае.
#словы_К Адкрыць / каментаваць

2022-01-14 07:34:12 ГІЛЬ (hil)
(назоўнік, мужчынскі род)

Невялікая лясная пеўчая птушка сямейства ўюрковых з чырвонаю афарбоўкаю пер'я на грудзях (у самцоў).

Чым далей ад дому, меней гілёў са сваімі чырвонымі грудкамі, — не пырхаюць з куста на куст. (Пташнікаў).
#словы_Г Адкрыць / каментаваць

2022-01-13 20:07:53 ПЭ́НДЗАЛЬ (pendzal)
(назоўнік, мужчынскі род)

Пучок шчаціньня, валасоў або шэрсьці, прымацаваны да ручкі, які служыць для нанясеньня фарбы, клею і пад. на паверхню чаго-н.

[Люба] макае пэндзаль у бляшанку з фарбаю, якая прывешана да папружкі, піша на дрэве нумар. (Шамякін).
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-01-12 19:58:53 ТРАПКÁЧ (trapkač)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. Ручнік з доўгімі махрамі.

У мыцельніку, пад чысьцюсенькім, надвое зложаным трапкачом, ляжаў касьцёр блінцоў. (Гартны).

2. Размоўнае слова Лупцоўка, біцьцё такім ручніком.

[Баба] схапіла Віцю за руку, ня даўшы нават распрануцца, задрала фуфайку і — трапкача, трапкача! — «каб ведаў, .. як пад рукі злыдням лезці!». (Паўлаў).
#словы_Т Адкрыць / каментаваць

2022-01-11 20:53:17 ЗРЭ́НКА (zrenka)
(назоўнік, жаночы род)

Адтуліна ў радужнай абалонцы, празь якую пранікае сьвятло ўнутр вока.

У цёмных павялічаных зрэнках сьвяцілася жудасьць. (Бядуля).
Вочы яго зь зелянінкаю у зрэнках цяпер, пры няроўным сьвятле лучыны, здаваліся суровымі і калючымі. (М. Ткачоў).
#словы_З Адкрыць / каментаваць

2022-01-10 14:15:51 ПАТЭЛЬНЯ (patelnia)
(назоўнік, жаночы род)

Мелкая мэталічная пасудзіна круглае формы для смажаньня.

Стол.. [Віта] сабрала багаты: капуста, гуркі, квашаныя брусьніцы, патэльня яечні, якая ўсё яшчэ сярдзіта сквірчэла і напаўняла хату апэтытным пахам. (Шамякін).

За сталом бацька быў асабліва вясёлы, жартаваў і ўсё падкладваў мне з патэльні бліны. (Савіцкі).
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-01-09 18:58:44 СТХАРЫ́ЦЦА (stcharycca)
(дзеяслоў, закончанае трываньне)

Прытаіцца.

Стхарыўся дзядзька ў куточку. (Колас).
# словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-01-08 14:45:59 ПАРУЧЫ́НА (paručyna)
(назоўнік, жаночы род)

Тое, што і поручні. 
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-01-07 09:22:48 З Калядамі, сябры!

ПАШТÓЎКА (paštoūka)
(назоўнік, жаночы род)

Паштовая картка для адкрытага пісьма; паштовая картка зь якім-н. малюнкам.

[Юзік:] Напісаў я табе з дарогі адну паштоўку, ды, мусіць, яна не дайшла да цябе. (Крапіва).
2. Размоўнае слова: фатаграфічная картка такога памеру.

[Дошка гонару] была невялікая памерам, і фотакарткі на ёй таксама былі невялікія — звычайныя паштоўкі. (Васілёнак).
#словы_П Адкрыць / каментаваць

2022-01-06 22:16:29 ШКАРПЭТКІ (škarpetki)
(назоўнік)

Кароткія панчохі, якія не даходзяць да калена.

Васіль Кузьміч зьняў туфлі і закінуў ногі ў шкарпэтках на падушку канапы. (Лобан). Адкрыць / каментаваць

2022-01-05 06:50:37 Можна падавацца ў сыноптыкі

У слоўніках гэтаксама фіксуецца "слатá").

СЛÓТА (słota)
(назоўнік)

1. Сырое надвор'е з дажджом і мокрым сьнегам.

Будзе слоту абвяшчаць прагноз,
Лістабой учыніць ператруску.
Песьняй, што расчуліла да сьлёз
Я прыму цябе па-беларуску. (Янішчыц).

2. Мужчынскі род і жаночы род; пераноснае значэньне: пра чалавека, які надакучае, прыстае.

[Бабуля:] — Адчапіся, слата, у горле перасохла. Прадзі вось лепш, а то будзе бацька без кашулі. (Брыль).
#словы_С Адкрыць / каментаваць

2022-01-04 16:00:24 Як гучыць па-беларуску "ДВА САПОГА ПАРА"?

А вось так:

Абое рабое
Роўны з роўнага цешыцца
Адзін аднаго (адзін другога) не перацягне
Які ехаў, такі (такую) стрэў
#фразэалягізмы Адкрыць / каментаваць

2022-01-03 17:02:00 ШАШÓК (šašok)
(назоўнік, мужчынскі род)

1. Драпежны зьвярок сямейства куніц з каштоўным пушыстым футрам.

Звалілася была з шаста і закудахкала курыца. Пасьля адразу ж сьціхла, як бы яе шашок лапнуў за горла. Шашок часта прыходзіць у хлеў. (Пташнікаў).

2. Футра гэтае жывёліны.

Шапка з шашка.
#словы_Ш Адкрыць / каментаваць

2022-01-02 15:06:19 КÓЎДРА (koŭdra)
(назоўнік, жаночы род)

Пасьцельная рэч, якой накрываюцца.

Накрыўшыся з галавою коўдраю, спаў самы меншы пляменьнік Якуб, найлепшы дзядзькаў прыяцель. (Колас).
#словы_К Адкрыць / каментаваць