За нашу і вашу свабоду / Rerum Novarum

2022-08-03 13:28:45 З Друі ў Росіцу вырушыла пілігрымка памяці святароў Антонія Ляшчэвіча і Юрыя Кашыры, якія загінулі 17 і 18 лютага 1943 года. У Наваградку на днях ушаноўвалі наваградскіх мучаніц – 11 манашак, забітых у тым самым годзе.

Згадваючы смерці іх і іншых ахвяраў нацысцкага ці любога іншага акупацыйнага рэжыму, хрысціяне ўваходзяць у супрацьстаянне з абсалютызатарамі тэзісу пра тое, што ўсялякая ўлада ад Богу. Бо калі гэты прынцып абсалютны, асабліва ў той ступені, як яго пастулююць разнастайныя прыхільнікі дыктатарскіх рэжымаў, то і нацысты таксама ад Бога, бо:
- у 1943 годзе яны здзяйснялі ўладу ў Беларусі,
- яны цалкам падпадаюць пад вызначэнне “ўсялякая”.

Але ж ніхто ў здаровым глуздзе не будзе сцвярджаць, што нацысты былі пасланыя Богам. Хіба толькі ў выпадку пакарання. А раз нацысты не ад Бога, значыць, і не ўсялякая ўлада ад Бога. Што мы бачым, напрыклад, у супрасьстаянні Майсея фараону, а макавеяў – сірыйцам.

А раз тэзіс гэты не абсалютны, то значыць, што і дамарошчаныя дыктатары таксама не заслугоўваюць безумоўнага ўшанавання. Як, напрыклад, Давід паўстаў супраць Саула.

Агулам жа тэзіс пра ўсялякую ўладу ад Бога адлюстроўвае важнасць улады самой па сабе: манархічнай, рэспубліканскай, племянной і гэтак далей. Насамрэч, гэты тэзіс выступае ў супрацьстаянне з безуладдзем і беззаконнем. Пры гэтым носьбіты ўлады самыя мусяць падначальвацца ўладзе – закону, запісанаму, напрыклад, у Канстытуцыі, а не заяўляць, што “часам не да законаў”. Бо “той, хто супрацівіцца ўладзе, супрацівіцца Божаму пастанаўленьню; а тыя, што супрацівяцца, самі наклічуць на сябе асуду”. Адкрыць / каментаваць

2022-08-02 18:22:34 ЗША vs. Вось зла 3:0

За апошні тыдзень Вашынгтон здолеў:

- адкласці на месяц інспіраваны саюзнікамі Крамля косаўскі крызіс,
- ліквідаваць лідара Аль-Каіды,
- прыляцець на Тайвань, нягледзячы на пагрозы Пекіну збіваць самалёты і лязганне танкамі па пляжах.

Як сказаў бы Кадыраў, мы ўбачылі хто “вялікая дзяржава”. Расею ён ужо сам такой не лічыць. Адкрыць / каментаваць

2022-08-02 11:39:26 Не разумеем імкнення смакаваць падрабязнасці суду над “змоўшчыкамі” ў справе нібыта дзяржаўнага перавароту. Хто што пра каго сказаў, хто і што напісаў і г.д. Тым больш, калі гэта ўсё перадрукі з прапагандысцкіх медыяў.

Дзяржаўны пераварот у Беларусі адбыўся ў 1996 годзе, а пачынаючы з 2020 года задушэнне ўласнага народу, канстытуцыйных правоў і свабодаў грамадзянаў «достигло наивысшей точки».

І ўсе, хто з гэтым змагаецца, - героі. Кропка. Адкрыць / каментаваць

2022-07-31 21:13:40 Каб Трэцяя сусветная яшчэ больш адпавядала свайму статусу, вырашана падпаліць і парахавы склеп Еўропы – Балканы? Прынамсі ў гэты трэнд кладзецца чарговае абвастрэнне паміж Сербіяй і Косавам.

Нагода, як падаецца фармальная, - перарэгістрацыя дакументаў косаўскіх сербаў. Але прарасейскі Бялград яшчэ з сакавіка ўсё імкнецца правесці сваю “спецаперацыю”. Тады, праўда, нагодай была просьба Прышціны ўвайсці ў НАТО. Але як жаданне паваяваць высокае, то нагода – заяўка ў НАТО ці перарэгістрацыя дакументаў – не так ужо і важная.

Дарэчы, на нашу думку, варыянтам вырашэння косаўска-сербскага крызісу магла б стаць перадача паўночных памежных рэгіёнаў Косава, населеных пераважна сербамі, у склад Сербіі пры ўмове прызнання Бялградам незалежнасці рэшты рэгіёну. Але хто ж нас паслухае.

Кажучы пра магчымую эскалацыю паміж Сербіяй і Косавам, не варта забывацца і на суседнюю Боснію і Герцагавіну, дзе яшчэ адзін саюзнік Крамля – кіраўнік аўтаномнай Рэспублікі Сербскай – Міларад Додзік таксама можа скарыстацца абвастрэннем, каб выйсці са складу БіГ.

Пакуль жа назіраем. Дадатковы крызіс і новая вайна Еўропе не патрэбныя, але імперскія комплексы жывуць сваім жыццём, часта далёкім ад рэчаіснасці. Адкрыць / каментаваць

2022-07-30 15:33:03 Пакуль з ЗША на Тайвань ляціць самалёт з Нэнсі Пэлосі, Кітай праводзіць вайсковыя вучэнні, а Тайвань узняў у паветра знішчальнікі, вернемся да тэмы трэцяй сусветнай.

Два месяцы таму мы пісалі, што “перспективы разрастания горячей фазы мирового конфликта зависят” у тым ліку ад “от Китая, который пока в основном занимает нейтральную позицию, но идеологически все же тяготеет к «оси Зла» во главе с Путиным. Будем надеяться, что он будет более заинтересован поделить шкуру российского медведя, чем ввязываться в конфликты с «азиатским НАТО»”.

Сярод пэўных аналітыкаў існуе меркаванне, што Кітаю будзе нявыгадна ўвязвацца ў канфлікт за Тайвань, бо яны ўмеюць лічыць грошы. Але ж мы памятаем, як Пуціну таксама не было выгадна захопліваць Крым, труціць Навальнага, падтрымліваць Лукашэнку і таму падобнае.

Пры гэтым часта сыходзяць з аргументу, што ў КНР ёсць які-ніякі падзел уладаў хаця б унутры КПК і таму, маўляў, партыйныя бонзы вайны не дапусцяць. Але яны забываюцца, што Сі Цзіньпінь ужо даўно ў пэўнай ступені падмяў пад сябе Кампартыю і нават абнуліўся, што дазваляе яму ў тым ліку і паплёўваць уніз з Вялікай кітайскай сцяны.

Сённяшняя КНР – гэта лічбавы канцлагер, дзе кожны твой крок трапляе на камеры відэаназірання. Беларусам гэта добра знаёма, дзякуючы пераняццю “перадавога досведу”. За апошнія 10-15 гадоў Пекін здолеў задушыць паўстанні ў Тыбеце, Уйгурскім рэгіёне ды Ганконгу. І гэта ўсё сышло з рук.

Пры гэтым эканоміка КНР ужо не тая, як была раней. Крызіс і рэцэсія, асабліва пасля жорсткага змагання з каронавірусам, усё больш магчымыя.

Пры гэтым “калектыўнаму” Захаду (у тым ліку Японіі, Паўднёвай Карэі і Аўстраліі), які актыўна ўвязаўся ў супрацьстаянне з Расеяй, будзе цяжка змагацца яшчэ і на ўсходнім фронце з Кітаем. Вайна ва Украіне і так істотна павялічыла кошты на энергарэсурсы ды прадукты харчавання, а пры канфлікце з КНР рост можа паскорыцца, што яшчэ больш скуе сілы заходніх саюзнікаў.

Усе гэтыя фактары разам з церабленнем імперскага даўгунца могуць падштурхоўваць Пекін правесці сваю “спецаперацыю” па вяртанні Тайваню ў родную гавань, пакуль усім астатнім не да яго. Дый эканамічны спад, калі што, можна будзе спісаць на каварны Захад, які падтрымлівае астраўных “сепаратыстаў” ды ўмешваецца ва “ўнутраныя” справы Паднябеснай.

Так што, верагоднасць чарговай вайны не з’яўляецца нулявой. І ўмоўна вагаецца ад 40% да 60%. Прычым зараз ужо бліжэй да верхняй планкі. Крэмль, як і Лукашэнка, вядома, вайне будуць толькі радыя. Адкрыць / каментаваць

2022-07-30 11:42:00 Ад палітыкі да “крышавання”

Праваабаронцы паведамляюць, што затрымалі блогера Уладзіслава Абадоўскага, які змагаўся з пратэрмінаванымі таварамі ў крамах і здымаў ролікі пра гэта. Як заяўляецца, з'явілася відэа "на фоне дзвярэй", дзе хлопец просіць прабачэння перад супрацоўнікамі гандлю, "якім ён даставіў нязручнасці". Пасля гэтага яго акаўнты ў сацсетках былі выдалены.

Вось чарговыя званочкі, што Беларусь з усёдазволенасцю для сілавікоў прыйшла туды, куды казалі аналітыкі яшчэ два гады таму: да таго, што сілавікі, як і ў 1990-я, пачынаюць крышаваць бізнес.

Зразумела, што ва ўяўленні рэжыму любая нізавая самаарганізацыя грамадзянаў, змаганне імі за свае правы ўяўляюць небяспеку – “сегодня ты играешь джаз, а завтра родину продашь”. Але змаганне з пратэрмінаваным мясам ці малаком, пэўна, усё ж не зусім з гэтай оперы. Можна было наадварот нават паспрабаваць узначаліць гэты працэс – супраць несумленных гандляроў, якія нажываюцца на простых беларусах, што пакутуюць ад санкцыяў. Вось жа ходзяць ФПБ па крамах і манітораць кошты. Чаму і супраць пратэрмінаваных тавараў не могуць змагацца?

Але ж не. Замест гэтага пакрыўджаныя сеткі звяртаюцца да сілавікоў і просяць іх разабрацца з блогерам, які “даставіў нязручнасці”. Магчыма, што не задарма.

А простыя беларусы будуць працягваць есці сапсаваныя прадукты і труціцца ад іх, часам нават паміраць. Але ж у карумпаванага бізнесу нязручнасцяў больш не будзе. А камусьці нават грошыкаў за гэта адсыпяць. Адкрыць / каментаваць

2022-07-27 21:43:11 Прымус да прызнання

Лукашэнку маленькімі крокамі, але ўпэўнена прымушаюць прызнаць прарасейскія квазідзяржавы і анэксаваныя рэгіёны. Спачатку ў снежні 2021-га ў Крым паехалі ўсякія Дзерманты і Шпакоўскія – яны, вядома, ніхто і зваць іх ніяк, але першы крок быў зроблены: як-ніяк цэлая беларуская дэлегацыя. Затым у чэрвені 2022-га ўзровень прадстаўніцтва павысіўся: непрастытутка Гайдукевіч паехаў у “ДНР”, а Шэйман – у Абхазію.

І вось цяпер тая самая “ДНР” у асобе мммшчыка Пушыліна прыехала ў Беларусь і стала з Берасця пагражаць суседняму Луцку. Можна было б зрабіць выгляд, што Менск нібы і не пры чым, бо пад ручкі ў крэпасць яго правялі расейцы Турчак і Грызлоў. Але пасля “с заместителем Председателя Брестского облисполкома Дмитрием Городецким, председателем городского Совета депутатов Николаем Красовским и руководителем региональной организации «Белая Русь» Александром Бахановичем обсудили перспективы взаимодействия Брестской области и Донецкой Народной Республики”. І вось гэта ўжо фактычнае прызнанне. Бо ў рэжыму дзейнічае вертыкаль улады і без наўпроставага загаду зверху ніякі Гарадзецкі з ніякім Пушыліным бы не размаўляў.

Сам Лукашэнка наўрадці сустрэнецца з главаром “ДНР”, бо ўсё-такі хоча быць любімай жонкай. Але гэта толькі пакуль. Бо поле для манёўру ў яго моцна звужаецца. За восем месяцаў у пытанні прызнання лімітрофаў пройдзены шлях ад Дзерманта да віцэ-губернатара. Далей хто? Галоўчанка? Качанава?

А што будзе, калі Масква ўсё-такі зможа выкруціць арэшкі і прызнанне ЛДНР па прыкладзе Сірыі Асадаў і КНДР Кімаў адбудзецца? Што далей будзе здаваць рэжым у Менску, каб працягваць атрымліваць падачкі ад Крамля?

Кажуць, што ад Херсону ў руках расейскіх войскаў бліжэйшым часам можа застацца толькі першая частка слова. А ў такой сітуацыі “другой арміі свету” можа спатрэбіцца і вайсковая дапамога свайго адзінага саюзніка, бо толькі гэта, відаць, зможа на некаторы час прытрымаць контрнаступ украінскіх сілаў. Адкрыць / каментаваць

2022-07-27 17:23:35 У сітуацыі з патрыярхам Кірылам усё ідзе роўна так, як мы і прадказвалі.

Так, траянскі конь Расеі ў Еўразвязе Вугоршчына дамаглася таго, каб яго не ўнеслі ў шосты санкцыйны спіс ЕЗ. Не патрапіў расейскі вайсковы патрыярх і ў сёмы пералік.

Але гэта не перашкодзіла Вільні забараніць Кірылу ўезд у Літву на 5 гадоў. Зроблена гэта было яшчэ 23 чэрвеня, хоць і стала вядома толькі сёння.

Відаць, паспрыяла такому рашэнню літоўскіх уладаў і тое, што свае санкцыі ўвёў Лондан, які дзейнічае больш рашуча, пакуль Брусель скаваны сваім liberum veto.

Не здзівімся, калі раптам выявіцца, што патрыярх Кірыл патрапіў таксама ў санкцыйныя спісы Польшчы ці Латвіі. Пакуль жа санкцыйная ўдаўка працягвае сціскацца вакол яго, бо гуляцца ў рэлігійныя войны ў ХХІ стагоддзі больш не камільфо. Адкрыць / каментаваць

2022-07-27 12:25:19 Субсідыярнасць. Ключавы прынцып сацыяльнага вучэння Каталіцкага Касцёла і хрысціянскай дэмакратыі. Звязаны ў тым ліку з ідэяй дэцэнтралізацыі.

Паводле гэтага прынцыпу, сацыяльныя праблемы павінны вырашацца на самым нізкім, малым або аддаленым ад цэнтру ўзроўні, на якім іх вырашэнне магчымае і эфектыўнае: цэнтральная ўлада павінна гуляць «субсідыярную» (дапаможную), а не «субардынатыўную» (падпарадкавальную) ролю, вырашаючы толькі тыя задачы, якія не могуць быць эфектыўна выкананы на мясцовым/лакальным узроўні.

«Вышэйшая ўлада дзяржавы павінна дазволіць падпарадкаваным групам вырашаць пытанні і клопаты меншай важнасці, якія ў адваротным выпадку моцна растрацілі б яе намаганні. Тым самым дзяржава будзе больш свабоднай, магутнай і дзейснай рабіць усё тое, што належыць ёй адной, бо толькі яна адна можа гэта рабіць: накіроўваць, назіраць, падахвочваць, стрымліваць, як таго патрабуе выпадак і неабходнасць. Таму тыя, хто ва ўладзе, павінны быць упэўненыя, што чым больш дасканала выконваецца градуяваны парадак паміж рознымі асацыяцыямі, з выкананнем прынцыпу «дапаможнай функцыі», тым мацней будзе грамадскі аўтарытэт і эфектыўнасць, тым больш шчаслівым і дабрабытным будзе стан грамадства», – пісаў папа Пій ХІ у энцыкліцы «Quadragesimo Anno» ў 1931 годзе.

Менавіта такім чынам нам бачыцца як найлепшы лад новай Беларусі, гэтак і вырашэнне сварак паміж рознымі плынямі ў дэмакратычным руху, якія не знайшлі важнейшых справаў, апроч як зараз пазмагацца за пасаду цара гара. Адкрыць / каментаваць

2022-07-25 21:48:13 Збіраючы матэрыялы для пераліку падзеяў беларускага вызвольнага руху з-пад расейскай акупацыі, напаткалі даволі цікавыя падзеі з гісторыі Смаленшчыны, пра якія раней не ведалі.

Тое, што на занятай у 1654 годзе Смаленшчыне працягвала жыць смаленская шляхта, якая больш як стагоддзе мела нават пэўную аўтаномію, - факт шырока вядомы. Як і тое, што яна “воўкам” глядзела на лес Рэч Паспалітую ды мела шчыльныя кантакты з украінскай Гетманшчынай. За гэта іх амаль адначасова расфармавалі, а смаленчукоў актыўна перасялялі за Урал.

Але вось пра цэлыя змовы, якія там панавалі, мы нават не ведалі. Гэтак, у 1733 годзе былі арыштаваныя смаленскі губернатар князь Аляксандр Чаркаскі, генерал Пацёмкін, шляхціч Корсак ды іншыя, якіх вінавацілі ў тым, што яны меркавалі “втихомолку свергнуть с себя иго Русского подданства”. Яны нібы падтрымлівалі прэтэндэнта на сталец Рэчы Паспалітай Станіслава Ляшчынскага і нават “обещалась ему помощь в количестве 2500 человек”. Расея тады падтрымлівала, у тым ліку войскам, ягонага суперніка і будучага манарха Аўгуста ІІІ Саксонскага. Каб задушыць змову, у Смаленск было пасланае цэлае войска. У выніку князя Чаркаскага прысудзілі да смяротнага пакарання і саслалі ў Сібір.

Чарговая буйная змова з’явілася на Смаленшчыне ў 1796-1798 гадах. Кіраваў ёю мясцовы шляхціч, адстаўны палкоўнік Аляксандр Кахоўскі (іншы Кахоўскі ў 1825-м стане адным з лідараў паўстання дзекабрыстаў). Аддзяленні змоўшчыкаў існавалі ў Смаленску, Дарагабужы і іншых павятовых цэнтрах. Сярод змоўшчыкаў зноў жа быў прадстаўнік роду Пацёмкіных.

Як пішуць, “в тайное общество оказалось вовлечено почти всё руководство губернии: вице-губернатор, прокурор и губернский предводитель дворянства, не считая лиц пониже чинами. К началу 1798 года в целом регионе Российской империи существовала абсурдная ситуация: власть контролировалась откровенными врагами и потенциальными террористами. А недавно назначенный новый смоленский губернатор Лев Тредьяковский в отчаянии писал в столицу, что не может ничего сделать, так как все его подчинённые тесно связаны между собой, и реальная власть находится в их руках”.

У змоўшчыкаў не было сепаратысцкай мэты, тым больш, што і Рэч Паспалітая ўжо перастала існаваць. Яны перадусім гуртавалі сілы супраць імператара Паўла І ды спадзяваліся на лібералізацыю рэжыму. Але, відаць, такое вальнадумства так пашырылася ў Смаленскай губерні менавіта з прычыны яшчэ нядаўняга мінулага смаленскай шляхты. Адкрыць / каментаваць