КАРБАЛЕВІЧ

2022-08-15 15:48:52 В заключительном слове Светлана Тихановская объявила о создании ОПК. Из ее выступления следует, что она возглавляет кабинет. И именно Светлана назначает его членов. Во всяком случае до тех пор, пока не заработает Координационный совет в качестве протопарламента. Так что в любой момент член ОПК может быть отправлен в отставку. То есть Тихановская остается главной фигурой оппозиции с огромными полномочиями. Эта модель чем-то напоминает американскую систему государственного управления, где президент одновременно является главой правительства.

Милитаристская риторика
Стоит обратить внимание, что на конференции доминировали радикальные настроения, большой популярностью пользовалась идея силового свержения правящего в Беларуси режима. Это отражает представления политизированной части оппозиционного электората. Были совершенно неадекватные выступления, типа спича Вадима Прокопьева, который рассуждал о сценарии взятия украинской армией Минска.

Ответом на этот запрос политизированной общественности, которая надеется на силовое решение белорусского конфликта, стало назначение ответственным за оборону набравшего в последнее время популярность бывшего военнослужащего Валерия Сахащика. Появление в команде Тихановской «министра обороны» стало отражением процесса кристаллизации радикализма в общественном сознании.

Понятно, что смысл демократической политики и состоит в том, чтобы откликаться на массовый запрос. Ибо лидер – это зеркало коллективного бессознательного социума.

Но есть и другая, скорее, негативная сторона этой проблемы.

Во-первых, это утопичность самой идеи силового смещения власти Лукашенко в современных условиях. Разговоры о создании какой-то белорусской армии в эмиграции – это несерьезно.

Во-вторых, милитаристская риторика помогает власти развенчать идею мирного протеста, ужесточить репрессии, начать выносить смертные приговоры.

В-третьих, это ставит в неудобное положение зарубежных партнеров. Одно дело – помогать стремлению белорусского народа к свободе в рамках демократических механизмов. И совсем другое дело – поддерживать силовой вариант прихода оппозиции к власти.

13 августа 2022 г. Адкрыць / каментаваць

2022-08-15 15:48:52 Два года после протестов. Реванш власти и кризис оппозиции
Валерий Карбалевич 14.08.2022

Смысл демократической политики и состоит в том, чтобы откликаться на массовый запрос. Ибо лидер – это зеркало коллективного бессознательного социума.

Отклики на вторую годовщину протестов

Вторая годовщина начала массовых протестов вызвала заметный отклик у многих политических субъектов. СМИ возвращались к событиям 2020 года, пытаясь осмыслить их последствия. Некоторые эксперты объясняли, почему их прогнозы о близком крахе режима Лукашенко не оправдались.

Власти провели свою акцию под названием «Форум патриотических сил». Но он прошел как-то дежурно, формально, без должного резонанса в государственных СМИ. И без участия Лукашенко. Видимо, не хотели лишний раз привлекать внимание к неприятному для властей событию двухлетней давности.

Была и другая причина, почему «Форум патриотических сил» прошел на низком градусе пропагандистского накала. Власти не хотели делать копию с конференции оппозиции в Вильнюсе, организованной Офисом Светланы Тихановской. Делая акцент на Форуме, неизбежно пришлось бы упоминать и критиковать мероприятие в литовской столице. А одно из правил политтехнологии состоит в том, что антиобраз усиливает образ.

Нужно признать, что ко второй годовщине начала протестов оппозиция пришла в состоянии кризиса, оказалась в условиях неблагоприятного политического ландшафта. Что вполне естественно и закономерно. Режим Лукашенко укрепился, протест раздавлен жестокими репрессиями, демократические перспективы Беларуси отдалились. Какого-то внятного плана или стратегии победы у Офиса Тихановской и у оппозиции в целом нет, да и вряд ли они возможны в современных условиях. Всё это породило критику в адрес Светланы, ее команды, усилило разногласия в оппозиционной среде.

Смотр оппозиционных сил
Вильнюсская конференция призвана была попытаться преодолеть кризис оппозиции, хотя бы частично удовлетворить запросы оппозиционной публики, соизмерить свои действия с общественными настроениями. Практически все ее участники живут за пределами Беларуси. Что наложило свой отпечаток на ход и содержание вильнюсского форума.

Претензии в адрес Офиса Тихановской сводились в основном к тому, что, дескать, надо что-то делать, действовать решительнее, менять свою политику. Вот проведение этой конференции, создание новой структуры – Объединенного переходного кабинета (ОПК) – стали способом удовлетворения этого запроса.

Также мероприятие в Вильнюсе стало ответом на претензии Валерия Цепкало и его соратников, других критиков Тихановской. Ее оппоненты консолидируются, провели уже два форума.

Эти раздоры и скандалы вызывают негативную реакцию в среде оппозиционного электората. Есть большой запрос на объединение, единство. Оппозиционных сторонников, особенно в Беларуси, раздражают эти эмигрантские свары.

Поэтому достижение единства оппозиции являлось одной из задач конференции. Основным способом ее решения стало создание ОПК. Объединенный переходный кабинет – это не столько механизм повышения эффективности деятельности Офиса Тихановской, сколько средство преодоления разногласий в среде оппозиции, интеграции критиков Светланы в ее команду. И в определенной мере способ разделения ответственности. То есть ОПК – это, кроме всего прочего, механизм легитимного разрешения конфликтов и нахождения компромисса. Особенно важно обратить внимание на включение в этот кабинет Павла Латушко в качестве заместителя Тихановской. Возможно, таким образом он удовлетворит свои политические амбиции.

Однако добиться полного объединения оппозиции не удалось. Команда мужа и жены Цепкало не присоединилась к Светлане Тихановской. Судя по всему их, в отличие от Латушко, не удовлетворяет возможность участвовать в совместном принятии решений. Ставится задача свергнуть Тихановскую с пьедестала и занять ее место. Однако эта задача неподъемная. Ибо у Тихановской есть то, что не может быть передано другим политикам. Это внутренняя и международная легитимность. Поэтому, отказавшись входить в общую команду, Цепкало, Карач и другие оказываются вне оппозиционного мейнстрима. Адкрыць / каментаваць

2022-08-15 15:43:49 15 Августа 2022 - 16:13
«Россия, Запад и Украина воюют на истощение»
Caliber.Az из Минска
https://caliber.az/ru/post/101010/ Адкрыць / каментаваць

2022-08-12 20:40:37 Адначасова падчас такіх пікавых падзей, кшталту незразумелых выбухаў на вайсковых аб’ектах, расьце запыт на альтэрнатыўную інфармацыю. І тут незалежныя СМІ могуць выканаць ролю крызісных мэдыя, якія паказваюць, што ж адбываецца насамрэч. Адкрыць / каментаваць

2022-08-12 20:40:36 Калі праўду не адрозьніш ад хлусьні. Чаму людзі ня вераць афіцыйнай інфармацыі пра выбухі ў Крыме і Зябраўцы
12 жнівень 2022, 18:08
Валер Карбалевіч

Спачатку выбухнула ў Крыме. 9 жніўня на вайсковым аэрадроме «Сакі», што паблізу пасёлку Навафёдараўка, адбылося, паводле незалежных дасьледчыкаў, больш за дзесяць выбухаў, зьнішчана каля васьмі самалётаў.

Потым дайшла чарга да Беларусі. У ноч з 10 на 11 жніўня жыхары паўднёвых раёнаў Гомля і навакольных вёсак чулі гукі, падобныя да выбухаў, і бачылі на небе сполахі (ня менш за 8 водбліскаў). Усё гэта адбывалася ў раёне аэрадрому ў Зябраўцы.

Афіцыйная рэакцыя вайсковых уладаў Расеі і Беларусі на гэтыя выбухі аказалася на дзіва падобная. Мінабароны РФ заявіла, што адбылася дэтанацыя некалькіх авіяцыйных боепрыпасаў. Многія назіральнікі нагадалі, што нешта падобнае расейскае вайсковае кіраўніцтва казала пасьля гібелі крэйсэра «Масква».
Міністэрства абароны Беларусі пракамэнтавала выбухі ў Зябраўцы так: «10 жніўня каля 23 гадзіны ў часе кантрольнага прабегу адной з адзінак тэхнікі пасьля праведзенай замены рухавіка адбылося загараньне». І ад «загараньня рухавіка» восем выбухаў? Ну-ну...

Тут варта ўзгадаць такі факт. Лукашэнка падчас сьвяткаваньня Дня Рэспублікі расказаў, што нібыта некалькі дзён таму ўкраінскія войскі спрабавалі нанесьці ўдар па вайсковых аб’ектах Беларусі, але ўсе ракеты былі перахопленыя. То бок, паводле Лукашэнкі, з боку Ўкраіны быў ажыцьцёўлены рэальны ваенны напад на Беларусь. Хоць ніякіх фактаў у доказ той вэрсіі ён не прывёў.

Цяпер жа факт нейкіх выбухаў на вайсковым аэрадроме не выклікае сумневаў, ён прызнаны. Але патлумачаны «загараньнем рухавіка»...

Украінскія ўлады таксама напускаюць туману, не бяруць на сябе адказнасьць за гэтыя выбухі, але і не адмаўляюць катэгарычна сваю датычнасьць. Дарадца Офісу прэзыдэнта Ўкраіны Міхаіл Падаляк напісаў у twitter: «Эпідэмію тэхнічных аварый на вайсковых аэрадромах у Крыме і Беларусі ru-вайскоўцам варта разглядаць як папярэджаньне: Забудзьце пра Ўкраіну, зьніміце форму і сыходзьце. Ані ў акупаваным Крыме, ані ў акупаванай Беларусі вы ня зможаце пачувацца ў бясьпецы. Карма знойдзе вас усюды».

Усё гэта да чаго? Пра давер да афіцыйнай інфармацыі. Ён і дасюль быў ня вельмі вялікі. Моцна падарвала давер да ўлады эпідэмія ковіду. У Беларусі мала хто верыў у тыя лічбы інфікаваных і памерлых, якія давала Міністэрства аховы здароўя. Потым здарыліся прэзыдэнцкія выбары, пасьля якіх Ярмошына аб’явіла, што Лукашэнка набраў 80% галасоў, і гэта канчаткова падарвала давер да палітыкі ўлады.

Парадаксальным чынам афіцыйнай інфармацыі ня вераць ня толькі праціўнікі рэжыму, але і яго прыхільнікі. Але апошнія лічаць, што так трэба дзеля вышэйшых дзяржаўных інтарэсаў: праўды казаць нельга, бо будзе паніка і іншыя нэгатыўныя наступствы.

А ўжо падчас вайны лічыцца, што казаць праўду — гэта амаль што працаваць на ворага.

Я не бяруся сьцьвярджаць ці высьвятляць, што насамрэч там выбухнула. А ўсяго толькі хачу засьведчыць, што большасьць абыватэляў ня верыць афіцыйнай інфармацыі.

Дарэчы, забаўна было назіраць рэакцыю расейскіх прапагандыстаў на выбухі ў Крыме. Спачатку яны абурыліся нахабствам і крыважэрнасьцю ўкраінцаў, якія замахнуліся на тэрыторыю РФ (бо яны ж лічаць Крым расейскім), патрабавалі даць адэкватны адказ. То бок сумневаў, што гэта справа рук украінскіх вайскоўцаў, не было. І толькі потым, атрымаўшы патрэбную ўстаноўку, падтрымалі афіцыйную вэрсію пра выпадковую дэтанацыю боепрыпасаў.

І ўжо пасьля таго, як была агучана афіцыйная вэрсія, зьявіліся фатаздымкі пустога пляжу ў Навафёдараўцы, што недалёка ад аэрадрому, і інфармацыя пра вялікія чэргі на Крымскі мост. Расейскія грамадзяне, якія адпачывалі ў Крыме, не паверылі заяве Мінабароны, хуценька сабралі манаткі і кінуліся ўцякаць далей ад небясьпечнага месца.

Парадокс сытуацыі ў тым, што ў абодвух дыктатарскіх рэжымах вайна запусьціла два супрацьлеглыя працэсы: аб’яднаньне «вакол сьцяга» і рост недаверу да афіцыйнай інфармацыі. Два гэтыя трэнды дзіўным чынам ужываюцца адзін з адным. Адкрыць / каментаваць

2022-08-10 17:31:02 https://www.dekoder.org/ru/article/bistro-20-dva-goda-s-nachala-protestov-v-belarusi-chto-ostalos-ot-soprotivleniya Адкрыць / каментаваць

2022-08-10 17:18:47 https://www.svaboda.org/a/31981620.html Адкрыць / каментаваць

2022-08-04 13:11:07 5. Розныя дачыненьні з Захадам. Казахстан ад самага пачатку бачыў у ЗША і ЭЗ важных партнэраў, імкнуўся падтрымліваць зь імі добрыя адносіны. Кіраўніцтва краіны кожны год накіроўвае на вучобу ў заходнія ўнівэрсытэты сваіх маладых грамадзян. Усяляк вітаюцца і заахвочваюцца заходнія інвэстыцыі.

Таму Казахстан усяляк ухіляецца ад падтрымкі антызаходніх заклікаў і дзеяньняў Беларусі і Расеі ў рамках АДКБ. Хоць Такаеў і казаў пра вонкавае ўмяшаньне падчас народных хваляваньняў у студзені 2022 году, аднак ніяк ня згадваў Захад у гэтым пляне. Нават намёкаў у гэтым кірунку не было.

Беларусь у ідэалягічным пляне — самая антызаходняя краіна постсавецкай прасторы. З 1996 году афіцыйны Менск знаходзіцца ў вострым палітычным, дыпляматычным, каштоўнасным канфлікце з Захадам. Лукашэнка ад самага пачатку абвясьціў ЗША і ЭЗ ворагамі.

6. Лукашэнка і Такаеў зрабілі з народных пратэстаў розныя высновы. Лукашэнка катэгарычна адмовіўся рабіць любыя крокі насустрач народу, ладзіць хоць нейкія рэформы. Гвалт — адзіны спосаб адказу на незадаволенасьць грамадзтва. Таму беларускі рэжым эвалюцыянуе ад аўтарытарызму да таталітарызму.

Такаеў, наадварот, абвясьціў курс на рэформы. І няхай ягоныя палітычныя апанэнты цьвердзяць, што рэформы гэтыя касмэтычныя, тым ня менш улада хоць фармальна прызнае, што да народных пратэстаў спрычыніліся ейныя памылкі (усё сьпісалі на Назарбаева) і яна гатовая слухаць людзей. Такім чынам, рэжым здольны пашырыць сваю сацыяльную апору, і нельга выключаць, што Такаеў здольны перамагчы на рэальных канкурэнтных выбарах. І яму, адрозна ад Лукашэнкі, у меншай ступені патрэбна вонкавая падтрымка.

7. Пэўную ролю адыгрывае маштаб асобы кіраўніка, ягоны сьветапогляд. Такаеў — прафэсійны дыплямат, скончыў элітную ВНУ — Маскоўскі дзяржаўны інстытут міжнародных дачыненьняў, валодае пяцьцю мовамі, працаваў у сыстэме МЗС СССР, ААН (быў намесьнікам генсека ААН). Прэзыдэнт Казахстана добра ведае сьвет, разумее дамінуючыя тэндэнцыі, лёгка камунікуе зь лідэрамі як Усходу, так і Захаду. Таму ён пазьбягае сытуацыі тупіка, ізаляцыі.

У гэтым пляне параўноўваць Такаева з Лукашэнкам цяжка. Апошні нават беларускай мовай не валодае. Камунікаваць з заходнімі палітыкамі яму проста дыскамфортна. Таму нават падчас пэрыяду «разрадкі» з Захадам беларускі лідэр ухіляўся ад візытаў у эўрапейскія краіны, хоць яго настойліва запрашалі. Лукашэнка прызвычаіўся да становішча ізгоя, ягоныя ўяўленьні пра сьвет не выходзяць за межы абывацеля, які глядзіць тэлевізар. І шмат гадоў ён спрабуе даказаць, што гэта ён з Пуціным крочаць у нагу, а ўвесь сьвет — не ў нагу.

Таму ў крытычны момант Такаеў ухіліўся ад моцнай зьвязкі з расейскім агрэсарам. А Лукашэнка ня змог (ці не захацеў, празьмерна разьлічваючы на ўласныя сілы) выскачыць з каляіны, моцна прывязаўся да расейскага «Тытаніка», які з паскарэньнем рухаецца на айсбэрг. Адкрыць / каментаваць

2022-08-04 13:11:07 Чаму Лукашэнка не пайшоў шляхам Такаева?
03 жнівень 2022 г.
Валер Карбалевіч

У момант пачатку вайны Расеі супраць Украіны палітычнае становішча рэжымаў Лукашэнкі ў Беларусі і Такаева ў Казахстане было ў значнай ступені падобнае. Аднак Такаеў ухіліўся ад моцнай зьвязкі з расейскім агрэсарам.

А вось Лукашэнка выскачыць з каляіны ня здолеў (ці не захацеў, спадзеючыся на ўласныя сілы). Чаму?

Беларусь і Казахстан уваходзяць ва ўсе інтэграцыйныя аб’яднаньні на постсавецкай прасторы, створаныя Расеяй (СНД, АДКБ, ЭАЭС).

У абедзьвюх краінах існуюць аўтарытарныя рэжымы, якія абапіраюцца не на падтрымку грамадзтва, а на дзяржапарат. Іхныя кіраўнікі не былі абраныя на дэмакратычных выбарах.

І ў Беларусі (у 2020-м), і ў Казахстане (у 2022-м) здарыліся масавыя пратэсты насельніцтва, якія паставілі пад пагрозу існаваньне тамтэйшых рэжымаў. І Лукашэнка, і Такаеў абвінавацілі ў гэтым вонкавыя сілы.

І Лукашэнка, і Такаеў зьвярнуліся па дапамогу да Пуціна. У 2020 годзе Крэмль падрыхтаваў узброеныя фармаваньні, якія былі гатовыя ўступіць у Беларусь для здушэньня пратэстаў. У студзені 2022 году войскі АДКБ былі ўведзеныя ў Казахстан для нэўтралізацыі «беспарадкаў». Такім чынам, абодва рэжымы ўтрымаліся дзякуючы падтрымцы Масквы, у выніку чаго апынуліся ў вялікай залежнасьці ад Расеі.

Аднак з пачаткам вайны Расеі супраць Украіны кіраўніцтва Беларусі і Казахстану павяло сябе абсалютна па-рознаму. Менск цалкам падтрымаў расейскую агрэсію, стаў яе саўдзельнікам, Лукашэнка дазволіў скарыстаць беларускую тэрыторыю для нападу на паўднёвага суседа. Ягоная рыторыка супраць Захаду і Ўкраіны нават больш агрэсіўная, чым у Пуціна.

Казахстан жа дыстанцыяваўся ад Расеі. Ягонае кіраўніцтва заявіла, што ня будзе парушаць санкцыі, уведзеныя Захадам супраць Беларусі і Расеі. Такаеў канстатаваў, што не прызнае незалежнасьці «ДНР» і «ЛНР». Казахстан аказаў Украіне гуманітарную дапамогу.

Чаму ў момант найвастрэйшага міжнароднага крызісу Беларусь і Казахстан занялі прынцыпова розныя пазыцыі? Існуе комплекс аб’ектыўных і суб’ектыўных чыньнікаў, якімі можна патлумачаць гэтае адрозьненьне.

1. Рознае геаграфічнае, а значыць, і геапалітычнае становішча краін. Беларусь знаходзіцца паміж двума цэнтрамі сілы — Расеяй і Захадам. Казахстан мае больш пунктаў апоры — Расея, Кітай, Турэччына, Захад.

2. Беларускае кіраўніцтва склала ўсе яйкі ў адзін кошык, зрабіла стаўку на Расею, трапіла ў вялізную залежнасьць ад Масквы: эканамічную, палітычную, вайсковую, інфармацыйную, ідэалягічную. Толькі ў кароткі пэрыяд 2014–2020 гг. была зроблена слабая спроба вызваліцца ад такой залежнасьці.

Казахстан яшчэ пры Назарбаеву ўзяў курс на дывэрсыфікацыю замежнай палітыкі і эканамічнага супрацоўніцтва. Краіна з усімі сябравала, ні з кім з моцных дзяржаў не канфліктавала.

3. Беларусь трапіла фактычна ў поўную газавую, нафтавую залежнасьць ад Расеі. А Казахстан, наадварот, экспартуе энэргарэсурсы, што ў значнай ступені гарантавала самастойную эканамічную і замежную палітыку краіны.

4. У Беларусі і Казахстана розныя мадэлі нацыянальнай ідэнтыфікацыі. Кіраўніцтва Казахстана ад самага пачатку ўзяло курс на будаваньне казахстанскай нацыі на этнакультурнай аснове. Што аб’ектыўна вяло да дыстанцыяваньня ад Расеі ў культурнай, інфармацыйнай, ідэалягічнай, моўнай сфэры.

У Беларусі дзяржаўная палітыка фармаваньня ідэнтычнасьці грунтавалася на аснове часткова савецкай спадчыны, часткова ідэалёгіі «русского мира». Лукашэнка ўвесь час цьвердзіць, што мы «адзін народ», што беларусы — такія ж рускія, толькі са знакам якасьці, кажа пра агульную Айчыну ад Берасьця да Ўладзівастоку. Ня дзіва, што ў крытычны момант вайны Беларусь і Расея аказаліся саюзьнікамі, былыя дэсантнікі падчас сьвяткаваньня прафэсійнага сьвята ходзяць па беларускіх гарадах з расейскімі сьцягамі, а міліцыянты ахвотна выкарыстоўваюць літару «Z» — сымбаль агрэсіі РФ. Адкрыць / каментаваць

2022-08-04 10:27:14 https://d2r0s1pmhg5xrd.cloudfront.net/a/31972538.html Адкрыць / каментаваць