Get Mystery Box with random crypto!

Беларускі Бабілон

Лагатып тэлеграм-канала belbabylon — Беларускі Бабілон Б
Лагатып тэлеграм-канала belbabylon — Беларускі Бабілон
Адрас канала: @belbabylon
Катэгорыі: адукацыя , Факты
мова: беларускі
Падпісчыкі: 1.35K
Апісанне з канала

Беларуская гісторыя ў незвычайных ракурсах.
Паштовая скрынка: @Babyylon_bot
Падтрымаць праект:
https://www.patreon.com/belbabylon

Ratings & Reviews

4.00

2 reviews

Reviews can be left only by registered users. All reviews are moderated by admins.

5 stars

1

4 stars

0

3 stars

1

2 stars

0

1 stars

0


Апошнія паведамленні

2022-09-01 12:41:45 Чаму зараз важна ўслухоўвацца ва ўкраінскую інтэрпрэтацыю гісторыі?

Спрабаваў сфармуляваць гэта сваімі словам, але знайшоў адказ у артыкуле Ігара Бабкова Беларусь / Украіна: падарожжа на скрай. Ён караценькі, але вось асноўная цытата:

"Паасобку — Беларусь і Ўкраіна — пакутліва вылузваюцца з посткамуністычнай, постсавецкай, посткаланіяльнай прасторы, энтрапійнай у сваёй сутнасьці, зараджанай энэргетыкай распаду, культурнае летаргіі й бяспамяцтва. Шукаючы свае вяршыні, яны ўвесь час азіраюцца на гераічнае мінулае. Ім так не хапае „міфа будучыні”, усвядомленай гістарычнай місіі.

Разам — яны ўтвараюць цывілізацыю Міжмор’я, злучаюць ваколбалтыцкае й ваколпантыйскае культурныя колы".

Уваходзіць ва украінскі гістарычны кантэкст нам зараз вельмі трэба. Украінцы мэтанакіравана фармуюць свой наратыў. Ён трагічны, але вельмі амбітны. Дзесьці падобны да нашага, а дзесьці зусім іншы.

Нам яго трэба разумець, каб граматна і эфектыўна будаваць свой. Вельмі раю паціху паглыбляцца ў прастору ўкраінскай гісторыі. Гэта адна з кропак апоры для выбудоўвання нашага наратыва.
1.3K viewsedited  09:41
Адкрыць / каментаваць
2022-09-01 12:40:34 У дзень ведаў хачу парэкамендаваць 2 добрыя ўкраінскія гістарычныя Youtube каналы. Для азнаямлення выбраў па некалькі відэа з кожнага. Выбіраў тыя якія, на маю думку, могуць крыху пашырыць і разуменне гісторыі Беларусі.

ІСІТОРІЯ БЕЗ МІФІВ
Канал з акадэмічнай падачай інфармацыі ад прафесійных гісторыкаў. Але ўсё вельмі прафесійна і па справе.

Некалькі відэа з канала на мой густ:
Річ Посполита: руйнуємо російсько-імперські наративи
Штурм Ізмаїла: руйнуємо міф про найбільшу перемогу Суворова
1618: похід Сагайдачного на Москву

YOUTUBE КАНАЛ ІМЕНІ Т.Г. ШЭВЧЭНКА
Больш папсовы і лёгкі канал. Тыя ж тэмы, але з жарцікамі і адвольнымі разважаннямі. Там месцамі можна злавіць трэнд "Украіна - радзіма сланоў". Але ўсё гэта аргументавана і прафесійна.

І вось некалькі відэа з канала:
Король Данило Галицький та його Корона
Як відбувалось ХРЕЩЕННЯ РУСІ?
Нащо Москва вкрала Мономаха?
Люди, що зруйнували СРСР. Дуже важливий випуск
За що спалили Москву в 1571?

Нам зараз вельмі важна паглыбляцца ў прастору ўкраінскай гісторыі. Чаму? Патлумачу пастом ніжэй
775 viewsedited  09:40
Адкрыць / каментаваць
2022-08-28 22:58:55 27 ліпеня 1990 года беларускі парламент абвесціў Дэкларацыю аб Незалежнасці, а ратыфікаваў яе 25 жніўня 1991 года.

Украінскія парламентарыі ішлі на крок наперадзе: дэкларацыю яны абвесцілі 20 ліпеня 1990, а ратыфікавалі 24 жніўня 1991 года.

Але тады, у пачатку 1990-ых, украінцы выбралі днём Незалежнасці дату ратыфікацыі - 24 жніўня, а мы дату дэкларацыі - 27 ліпеня.

Мне гэта заўсёды падавалася вельмі сімвалічным: украінцы больш шануюць матэрыяльнае, тое, што можна памацаць, а ў нас у пашане больш словы, сэнсы і дэкларацыі.

Тым больш цікава было назіраць як ў гэтым годзе беларусы амаль што ніяк не абазначылі дату 27 ліпеня, а вось 25 жніўня святкавалі як "Дзень Незалежнасці". Такое было, падаецца, упершыню. Галасы пра тое, што 25 важней чым 27 гучалі раней, але іх заўсёды была меншасць.

На маю думку, такія змены сведчаць пра "украінізацыю" беларускага дыскурса: выбар на карысць зразумелых вынікаў без лішніх дэкларацый.

Пры гэтым цікава, што з іншага боку каманда Зяленскага адчула недахоп якраз той самай дэкларатыўнасці і завязкі на глыбокія сэнсы.

І нечакана знайшла тыя сэнсы побач з нашым 27 ліпеня. Ад гэтага года яны святкуюць Дзень Хрышчэння Русі. А гэта 28 ліпеня.

Філосаф Ігар Бабкоў нядаўна вывесіў свой стары тэкст (1998 года) пра гістарычную ўзаемасувязь Беларусі і Украіны. Вельмі раю пачытаць. Ён там называе нашыя краіны ўзаемададатковымі, як Інь і Янь.

Вось жа, выглядае, што гэтае чорна-белае калечка сапраўды круціцца.

Украіну з чарговым днём Незалежнасці!

А нас з чарговай засечкай на шляху да Незалежнасці.

Артыкул тут
https://abdziralovic.com/igar-babkou-belarus-ukraina-padarozhzha-na-skraj/
1.0K viewsedited  19:58
Адкрыць / каментаваць
2022-07-24 17:42:29 Адной з самых дзіўных "сляпых зонаў" у постсавецкай гістарыяграфіі ёсць тэма хрышчэнне Русі.

Усім спецыялістам вядомая рэальная падзея, якая прывяла да хрышчэння Кіева ў 988 годзе, але, думаю, што нават 90% выпускнікоў нашых гістфакаў пра яе не чулі.

Быў такі візантыйскі імператар Васіль ІІ. У гісторыю ён увайшоў пад імем Балгарабойца за шматлікія і крывавыя войны з балгарамі.

Кіраванне ягонае ў 976 годзе пачалося з бунту, які падняў адзін з прэтэндэнтаў на імператарскі сталец. Там была класічная візантыйская "Санта-Барбара" з атручваннямі, падманам, інтрыгамі і перманентнымі паўстаннямі. Каб апісаць увесь замес спатрэбіцца яшчэ пяць такіх пастоў.

Вось жа, у 987 годзе гэтае паўстанне моцна актывізавалася. За год да гэтага Васіль паклаў амаль што ўсе сваё войска ў вайне з тымі самымі балгарамі і ў яго зусім не было сілаў, каб супрацьстаяць супернікамі. Тады Васіль накіраваў просьбу аб дапамозе ў Кіеў князю Ўладзіміру.

Сцяжынка ў Кіеў на той момант была ўжо добра вытаптаная (дакладней вывеславана:).

У 860 годзе русы моцна напужалі візантыйцаў, калі першы раз з'явіліся пад сценамі Канстанцінопаля.

Змагацца з варварамі сілай у Візантыі рэсурсаў не было, таму яны пачалі сістэмную піар-кампанію - дасылалі манахаў і паслоў, запрашалі ў госці князёў-русаў, спрабавалі іх хрысціць і ўсяляк пускалі пыл у вочы сваёй раскошай.

Ну і паступова пачалі мець поспехі. Ад агрэсіі русаў атрымлівалася адкупіцца (не заўсёды, канешне), княгіню Вольгу хрысцілі, у Кіеве царкву пабудавалі.

Шмат русаў служыла ў самой Візантыі і, верагодна, таксама хрысцілася.

Таму разлік на дапамогу русаў у Васіля быў досыць апраўданы. Але падтрымка Уладзіміра яму патрэбная была конча і хутка, таму ён прапанаваў кіеўскаму князю тое, што раней русам ніхто не прапаноўваў - руку сваёй імператарскай сястры Ганны. Ну і грошы, канешне.

Для Уладзіміра - гэта быў джэк-пот, бо даваў яму, варвару, квіток у Вышэйшую Лігу.

Уладзімір накіраваў у Візантыю 6000 ваяроў і тыя падавілі бунт.

Але, нават, стоячы на краю бездані, Васіль не мог проста аддаць сваю сястру ў гарэм язычніку. Чацвёртай жонкай. Таму ён выставіў патрабаванне, каб Уладзімір хрысціўся.

Кіеўскі князь да рэлігій ставіўся практычна. Даказана, што язычніцкі пантэон, створаны ім у Кіеве, быў сабраны з бостваў розных рэгіёнаў пад нейкія палітычныя мэты.

Байка пра "кастынг" зладжаны Уладзімірам для розных рэлігій таксама можа мець долю праўды. У Х ст. ужо добра было зразумела, што за монатэізмам будучыня.

Таму ён пагадзіўся. Гарэму было шкада, але профіт монатэізму пераважваў усе нязручнасці монагаміі.

Па выніку ўсіх жыхароў Кіева загналі (настойліва запрасілі) ў Дняпро і хрысцілі, а Васіль ІІ атрымаў зачышчанае палітычнае поле і аказаўся адным з самых доўгатрывалых імператараў Візантыі (да 1025 года даседзеў).

Такая вось, зусім не рамантычная гісторыя пра realpolitik, якую ў школах не распавядаюць, хоць яна вядомая па шматлікіх дакументах і не падлягае сумневу.
782 views14:42
Адкрыць / каментаваць
2022-07-13 00:07:51 У першым выпуску гістарычнага падкаста "База" (хто яшчэ не глядзіць, то вельмі раю), прысвечанага Полацкай Зямлі, гісторык Сяргей Емельянаў звярнуў увагу на цікавы ракурс "прызвання варагаў".

Чаму гэтых варагаў агулам звалі і чым яны былі настолькі лепшыя за мясцовых, што прыйшлі і пачалі кіраваць?

Існуе побытавае меркаванне, нібыта вікінгі стаялі ледзьве не на іншай прыступцы эвалюцыі, таму і загаспадарылі ў варвараў-славянаў. Уся тэорыя антынарманістаў паўстала якраз, каб зняпраўдзіць гэты тэзіс (калі хто ня ведае пра нарманістаў - антынарманістаў, тым больш раю паглядзець падкаст).

Але калі браць толькі палітычную тэорыю, то ўсё было значна прасцей. Верагодна, вікінгі па ўзроўні тэхналогій не дужа адрозніваліся ад мясцовых плямёнаў апроч адной рэчы.

Славянскія і фіна-вугорскія аб'яднанні жылі ў IX ст. яшчэ па правілах племяннога ладу, калі ўладу ў родзе меў старэйшы з гэтага роду, а племя адпаведна кіравалася супольным рашэннем старэйшын. І гэта было вельмі проста і натуральна. Бо шмат стагоддзяў існавала зразумелая вертыкаль: улада прыходзіла з вопытам і узростам.

Вікінгі ж пачалі актыўна выкарыстоўваць іншую мадэль - яны пачалі выбіраць конунгаў. Гэта значыцца адкінулі жвачку "падрасці, тады і пакіруеш" і пачалі выбіраць сабе кіраўніка наўпрост з самых прабіўных і амбітных. І працэдура гэта, відаць была няпростая і крывавая, але выгодная. Апроч іншага, такая мадэль была зручная, бо адзін конунг мог аб'яднаць вакол сябе розныя роды і сем'і, таму што ён ад пачатку быў чужы для ўсіх і ня меў арганізацыйных межаў. Радавы ж старэйшына быў абмежаваны сваім племенем і родам.

Магчыма, якраз гэтае ноў-хаў і спадабалася чудзі, славенам і крывічам, якія спачатку афігелі ад нахабства прышлых малойцаў, і выгналі іх за парушэнне субардынацыі і знявагі узроставай вертыкалі, а пасля агледзіліся і зразумелі як гэта зручна - выбіраць князя за заслугі, а не за выслугу.

Але прыкол у тым, што зразумеўшы гэта, яны не былі ў стане выбраць самі свайго князя. Бо проста яшчэ не ўмелі выбіраць. Вось і паклікалі назад вікінгаў.

Выходзіць, што глабальную перавагу над славянамі і фіна-вуграмі, вікінгам дало проста іншае размеркаванне ўлады ўнутры племені праз уменне выбіраць.

Ёсць пра што падумаць.
264 views21:07
Адкрыць / каментаваць
2022-07-08 19:46:41
У гэты важны дзень для беларускай гісторыі добраахвотнікі з батальёна Кастуся Каліноўскага прынялі прысягу. З сёньняшняга дня наш батальён уваходзіць у склад узброеных сілаў Украіны.

Зарок на беларускай мове быў напісан нашымі добраахвотнікамі. Упэўнены, у будучыні гэты тэкст стане асновай прысягі для сапраўднай беларускай арміі.

@BelWarriors
691 views16:46
Адкрыць / каментаваць
2022-07-08 19:46:40 Жаўнер з пазыўным Брэст разарваў шматстагоддзевы праклён, які вісеў над беларусамі.

Тутэйшыя ваяры шматкроць прамаўлялі рэальныя вайсковыя прысягі за каго заўгодна, толькі не за беларускі народ. І пасля пад гэтымі прысягамі ішлі ў бой.

Спачатку за народ рускі, пасля за савецкі, пасля, як высветлілася, за аднаго канкрэтнага чалавека.

Выключэнне, падаецца, здарылася толькі ў 1920 годзе на Случчыне.

А Брэсту выпаў заслужаны гонар упершыню за сто год прывесці да прысягі беларусаў для змагання за Беларусь.

Ён гэта зрабіў вельмі добра. А пасля пайшоў на вайну і загінуў.

Украінцы любяць свой вокліч "Слава Героям", а вось мы б дык без яго цудоўна пражылі б.

Але, не. Не выйдзе.

Слава Герою Івану Марчуку!
707 viewsedited  16:46
Адкрыць / каментаваць
2022-06-28 11:01:36 Звяртаю ўвагу, што моцна пашырыў спіс гістарычных youtube канала з папярэдняга паста. І відаць гэта яшчэ не ўсё. Ёсць што паглядзець)

Таксама хачу прарэкламаваць сённяшнюю лекцыю пра бортніцтва на платформе @volnajamova ад Івана Осіпава.

Іван здолеў за некалькі год выцягнуць бортніцтва з суцэльнага публічнага забыцця, надаць гэтай з'яве важны міжнародны статус і асабіста засвоіць гэту старажытную прафесію.

Гэта цудоўны прыклад таго, як трэба працаваць з нематэрыяльнай спадчынай. А яшчэ гэта проста вельмі цікава.
Шчыра запрашаю!

https://t.me/volnajamova/184
1.2K views08:01
Адкрыць / каментаваць
2022-06-23 11:49:19 ​​Апошні год аказаўся выбухным для беларускай гістарычнай тэмы ў Youtube. Я, па шчырасці, у нейкі момант пачаў блытацца, хто, дзе і што выпускае.

Вырашыў сабраць усе вядомыя мне праекты ў адзін спіс. Сам разабраўся, спадзяюся і вам будзе карысна.

У спісе толькі праекты, якія былі актыўнымі ў гэтым годзе. Калі кагосьці прапусціў, то напішыце ў бот.



ГЭТА БАЗА - відэа-гутаркі ад Ганны Дзягель з беларускімі гісторыкамі.

ГІСТОРЫЯ ЗА 5 ХВІЛІН - кароткія гістарычныя "тлумачалкі" па розных пытаннях ад прафесара гісторыі Алеся Краўцэвіча.

ПРОСТА ГІСТОРЫЯ - цыкл грунтоўных лекцый навукоўца Андрэя Унучака. 

СВЯДОМЫ - канал вельмі інтэрактыўных і "ўежных" ролікаў па гісторыі Беларусі.

ВУСЫ СКАРЫНЫ. Вольныя людзі Украіны - цыкл перадач пра беларуска-украінскія гістарычныя сувязі.

РАЗМОВЫ АБ ГІСТОРЫІ БЕЛАРУСІ - канал вядомага папулярызатара ваеннай гісторыі Беларусі Віталя Чырвінскага. 

ГІСТОРЫЯ БЯЗ МЕЖАЎ - гістарычныя вандроўкі па беларускіх мясцінах з Лявонам Казаковым.

ЖЫВЫ БЕЛАРУС - канал вельмі розных па фармаце відэа аб гісторыі Беларусі ад крэатыўнай каманды. Падарожжы, расповяды, жарты.

ТУТЭЙШЫ ШЛЯХЦІЧ. Гісторыя - папулярызатарскія відэа па гісторыі блогера Тутэйшы Шляхціч.
2.2K viewsedited  08:49
Адкрыць / каментаваць
2022-06-16 20:40:11 Усё хто мог ужо "насыпаў" Пуціну за самапараўнанне з Пятром І. Абсалютна заслужана.

Ніякіх "рускіх" земляў Пётр не вяртаў. Ён проста ўключыўся ў бясконцы канфлікт за балтыйскае ўзбярэжжа. У 1697 годзе на шведскі сталец сеў 15-гадовы хлопчык Карл ХІІ і суседзі не маглі гэтым не скарыстацца. Пятру падабалася ўсё еўрапейскае і ён вырашыў паўдзельнічаць у сапраўднай еўрапейскай вайне.

Пачыналася вайна катастрафічна для саюзнікаў, бо 15-гадовы хлопчык раптам раздаў на горкія дзічкі сваім суседзям і навёў моцнага шухеру па ўсёй Еўропе.

Але па выніку, у гэтай доўгай вайне выйграў усё ж Пётр: выйшаў да мора, пабудаваў флот, узмацніў армію, займеў імперскі статус і "прарубіў акно ў Еўропу".

Пад гэтай метафарай найчасцей маецца на ўвазе, што мужыкі ў Расіі збрылі бароды і пачалі насіць парыкі і легінсы. Але змены напраўду былі значна глыбейшыя. Адна з самых важных, але незаўважных: пасля перамогі над Карлам ХІІ Расію ўключылі ў еўрапейскі кантэкст. І расійская гісторыя пачала разглядацца менавіта ў ім.

А гэта значыцца, што аграменны "замаскоўскі" кантэкст Расіі цалкам сышоў у цень. Гісторыя Расіі стала гісторыяй Масквы і Піцера, якія ўдзельнічаюць у розных еўрапейскіх гульнях. А ўся "замаскоўская" гісторыя вялізных тэрыторый застаецца ў забыцці па сённяшні дзень.

Возьмем да прыкладу башкір. Фраза "Башкіры і Паўночная вайна", напэўна, не выклікае ў вас ніякіх асацыяцый. А дарма.

У 1704 годзе, калі Пётр І, Аўгуст ІІ, Карл ХІІ, і гетман Мазепа ўжо пяты год бегалі адзін за адным па цэнтральнай Еўропе, расійскі цар раптам зразумеў, што ў яго скончыліся грошы і загадаў сваім фаварытам здабыць фінансы на вайну дзе заўгодна. Тыя паехалі трэсці рэгіёны.

Прыехалі і да башкір. Тыя яшчэ ў часы Івана Жахлівага добрааховатна (былі на тое свае прычыны) ўвайшлі ў падпарадкаванне Масковіі, але на ўмовах аўтаноміі і зразумелых падаткаў. Існуе такая байка, што башкіры некалькі стагоддзяў хавалі ў сваіх дамах грамату Івана ІV, якую спрабавалі перыядычна скрасці царскія прыслужнікі, каб апраўдаць невыкананне тых старых умоў.

Вось жа, башкірам новыя правілы Пятра І не спадабаліся. Яны паспрабавалі дамовіцца па-харошаму, але маскоўскія апрычнікі, як заўсёды выбралі метад кнута, як больш надзейны. Пачаліся карныя аперацыі і здзекі. Асабліва любілі маскавіты запаіваць да смерці гарэлкай народных паслоў і батыраў. Гэтай забаве іх навучыў сам Пётр.

Башкіры такога не сцярпелі. Выбухнула магутнае паўстанне, якое цягнулася 7 год. У падручніках пра тое паўстанне ідзе адным радком, але на самой страве яно скаланула ўсю імперыю. І моцна яе патрэсла.

Пётр вымушаны быў перакідваць вайсковыя часткі з еўрапейскага тэатра на азіяцкі, каб хоць неяк справіцца з башкірамі. Паралельна бунтавалі казакі Булавінскага, астраханцы, кіргізы. Карацей, ад ваеннай перанапругі Імперыя ледзьве сама не развалілася. Гэта была вялізная вайна ў цэнтры Расіі, пра якую зараз мала хто памятае.

Паўстанне, дарэчы, так і не было падаўленае. У 1711 годзе Пётр І пагадзіўся на ўсе ўмовы башкір і нават пакараў несумленных зборшчыкаў падаткаў (якіх сам паслаў). Башкіры выйгралі, і адначасова прайгралі, бо так і не сабраліся ў самастойнае ханства, каб аддзяліцца. Пагадзіліся зноўку паверыць рускаму цару.

З башкірскім паўстаннем гісторыя Паўночнай вайны выглядае крыху па іншаму, бо Пётр І, які перамог вундэркінда Карла, улез ва ўнутраную палітыку Рэчы Паспалітай, прымусіў паважаць сябе ўсю Еўропы, перакраіў Расію, не здолеў зламаць башкіраў.

І башкіры пра ўсё гэта памятаюць. Бо агулам пад Масквой яны падымаліся на вялікія паўстанні больш за 6 разоў. Таму для гераічнага наратыва ў башкір герояў з запасам.

Вось пад якой оптыкай трэба цяпер глядзець на гісторыю Імперыі. Бо ўсе тыя падзеі, якія стагоддзямі хаваліся за еўрапейскім фасадам, зараз набываюць іншае значэнне і гучанне. Дзесьці там схаваная ігла Кашчэя.
761 viewsedited  17:40
Адкрыць / каментаваць