„ЯК ДЗЯДЗЬКА Ў ВІЛЬНІ“ І „АЖНО МАСКВА ВІДАЦЬ“. Гарады ў беларускіх выразах
„Як дзядзька ў Вільні“ — выключна беларускі фразэалягізм.
Азначае
'зьбянтэжыцца ў нязвыклых абставінах’.
Ён з нацыянальнага эпасу „Новая зямля“ Якуба Коласа. Разьдзел
„Дзядзька ў Вільні“ — пра тое, як дзядзька Антось у банк езьдзіў.
Галоўны для тагачаснага беларуса горад адначасова і пазытыўны:
Як хітра, мудра збудавана!
Як чыста, хораша прыбрана! —і прычына стрэсу для нязвыклага да гарадзкога ладу:
Ды дзядзьку страшна прыступіцца,
Спытаць людзей ён тут баіцца,
Бо ўсе такія надзіманы,
І хоць бы твар адзін рахманы…Параўнаньне
„Як дзядзька ў Вільні“ ня крыўднае, а іранічна-добразычлівае.
Маем беларускія выразы з назвамі іншых гарадоў. Напрыклад,
„Масква відаць!“: так кажуць, калі ў роце надта кісла ці горка (расейскі адпаведнік „
скулы сводит“). Відаць, гэта рэха пэўных гістарычных успамінаў.
Болей у артыкуле: https://svaboda.azureedge.net/a/jak-dziadzka-u-vilni/28876285.html
